Polska 1939 – Pierwsi przeciw Hitlerowi

Brytyjski historyk Roger Moorhouse w swojej najnowszej publikacji „Polska 1939 – Pierwsi przeciw Hitlerowi” przypomina całemu światu, gdzie padły pierwsze strzały II wojny światowej oraz, że to Polacy jako pierwsi przeciwstawili się Adolfowi Hitlerowi, podejmując nierówną walkę z Wehrmachtem w obronie niepodległości, honoru i ludzkich wartości.

Autor nie tylko opisuje walki podczas kampanii wrześniowej, ich dokładny przebieg, reakcje sojuszników Polski, którzy jak pisze zdradzili nasz kraj, ale również stosunki niemiecko-sowieckie oraz przygotowania do wojny zarówno po stronie Hitlera – m.in. prowokacja gliwicka czy wspólnych układów Hitlera i Stalina – pakt Ribbentrop – Mołotow. Moorhouse przechodząc do opisu wydarzeń podczas kampanii wrześniowej ukazuje ważne fakty, które próbowała ukryć propaganda niemiecka w czasie wojny. Mianowicie walki o Westerplatte od samego początku nie były prowadzone po ich myśli. Mimo ostrzału polskiej składnicy przez niemiecki pancernik Schleswig – Holstein, a także ostrzału artylerii i Luftwaffe, Westerplatte broniło się przez siedem dni, stając się symbolem polskiego oporu. Brytyjski historyk zwraca także uwagę na fakt, że pierwszym miastem, które w II wojnie światowej zostało zbombardowane, był pozbawiony znaczenia militarnego – Wieluń.

Moorhouse wskazuje również jaki ogrom zbrodni od pierwszych godzin popełniali żołnierze niemieccy. Dla nich przede wszystkim była to walka ideologiczna, a barbarzyńskie zbrodnie popełniano zarówno na kobietach, jak i dzieciach. Autor zwraca w swojej publikacji również uwagę na fakt związany z geopolitycznym położeniem Polski, która wciśnięta była między dwa mocarstwa – Niemcy i Rosję. Moorhouse przypomina, że Polska stała się ofiarą rozbiorów w XVIII wieku, w którym wzięły udział m.in. Prusy i Rosja, a obydwa państwa najzacieklej walczyły o to, aby upodlić polski naród i pozbawić go kultury i jakichkolwiek wartości.

Na co warto zwrócić również uwagę to analizy brytyjskiego historyka, który wskazuje na błędy polskiego dowództwa, które zakładało zgodnie z planami walkę wzdłuż granic, aby pokazać Wielkiej Brytanii i Francji, że Polska stawia opór. Z punktu politycznego miało to oczywiście uzasadnienie, jak pisze Moorhouse, ale z punktu wojskowego miało katastrofalne skutki. Taki plan mógłby się sprawdzić, gdyby po wypowiedzeniu przez Wielką Brytanię i Francję wojny Niemcom 3 września doszło do walk na zachodzie. Brytyjski historyk dzięki dokumentom, wspomnieniom i relacjom świadków ukazuje, jak entuzjastycznie w Polsce przyjęto decyzję o wypowiedzeniu przez sojuszników wojny III Rzeszy, ale również pokazuje, jak w miarę upływu czasu Polacy zaczęli tracić nadzieję na jakąkolwiek pomoc.

Na co warto zwrócić uwagę czytając książkę Rogera Moorhouse`a to dokładne opisy polskich bitew, od Westerplatte, Wizny, po bitwę nad Bzurą, bohaterską obronę Warszawy, Helu, Lwowa i Oksywia, po ostatnie boje pod Tomaszowem Lubelskim i Kockiem, gdzie 5 października ostatni polscy żołnierze złożyli broń wobecprzewagi Wehrmachtu. Warto dodać, że zarówno propaganda niemiecka, jak i sowiecka minimalizowały straty w żołnierzach, a jak pokazuje nam brytyjski historyk były one znaczne, zwłaszcza po stronie Wehrmachtu, który w wielu bitwach tracił setki żołnierzy.

Roger Moorhouse odnosi się także do postawy rządu polskiego i Naczelnego Wodza Marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza, którzy opuścili kraj pozostawiając żołnierzy i dowódców na polu walki. Autor analizuje tą decyzję, w której pisze, że jeszcze bardziej pogorszyło to sytuację wojsk polskich, które nie miały łączności z Naczelnym Wodzem, a walki wciąż trwały i decyzje wciąż należało uzgadniać z Marszałkiem Śmigłym-Rydzem.

W publikacji autor opisuje również jak niemieccy oficerowie i żołnierze odnosili się do Polaków.  Roger Moorhouse przytacza wspomnienia Clausa Schenka von Stauffenberga, który w 1944 roku dokonał zamachu na Hitlera, przytaczając jego wspomnienia:

„Niewiarygodny wprost motłoch, mnóstwo Żydów i mieszańców. Ci ludzie z pewnością czują się dobrze tylko pod knutem”

Takich opisów i wspomnień jest wiele w książce brytyjskiego historyka, który przywołuje opisy Żydów w nazistowskim piśmie „Der Stürmer”, ale także ukazuje wspomnienia z listów zwykłych żołnierzy, dla których Polska była innym światem, a ich mieszkańców określano jako motłoch, Azjatów, prymitywów czy nieucywilizowanych ludzi.

Sporo miejsca Roger Moorhouse poświęcił również agresji Związku Radzieckiego 17 września 1939 roku, Stalin do końca chciał przekonać cały świat, że nie jest to wojna lecz ochrona ludności zachodniej Białorusi i Ukrainy, które były pod rządami nieudolnego państwa polskiego. Autor przytacza ulotki sowiecki, które miały zdezorganizować ludność polską, a zawierały kłamstwo dotyczące upadłości Polski czy chęci pomocy naszemu krajowi przeciwko Niemcom.

Brytyjski historyk na zakończenie analizuje przyczyny klęski Polski, jej braki w uzbrojeniu, zdradę sojuszników – Wielkiej Brytanii i Francji, ale również walkę na dwa fronty z Niemcami i Sowietami oraz nową taktykę niemiecką – Blitzkreig, która wprost nie przesądziła o losach Polski, ale miała duży wpływ na klęskę i była zapowiedzią nowej formy walki, która aż grudnia 1941 roku sprawdzała się na wszystkich frontach.

Książka „Polska 1939 – Pierwsi przeciw Hitlerowi”  Rogera Moorhouse`a ukazująca losy Polski podczas kampanii wrześniowej, kraju, który został zaatakowany najpierw przez nazistowskie Niemcy, a później sowiecką Rosję, ma pokazać kto pierwszy przeciwstawił się Hitlerowi, ale również że nasi sojusznicy nie zrobili nic, aby przyjść nam z pomocą. Autor wskazuje również na fakt, że Stalin, który najpierw został sojusznikiem Niemiec, a kiedy Hitler obrócił się przeciwko Związkowi Radzieckiemu, związał się sojuszem z Brytyjczykami, był współodpowiedzialny za klęskę Polski i masowe zbrodnie, jakie popełniano w naszym kraju.

Miejmy nadzieję, że książka ta zmieni myślenie obcokrajowców na kwestię Polski podczas II wojny światowej i powtarzane od lat nieprawdziwe informacje, których nie brakuje, a kłamstwa wreszcie przestaną być powtarzane. Co ważne Moorhouse pisze o wielu znanych nam kwestiach, a zakłamywanych poza granicami Polski. Jedną z nich jest rola w złamaniu szyfrów Enigmy, na co wskazuje brytyjski historyk, który pisze, że dokonali tego Polacy, a ich wkład w zwycięstwo aliantów do dziś jest niedoceniany. Oby więcej takich publikacji ukazywało się poza granicami naszego kraju.

Autor:  Roger Moorhouse;
Tytuł: „Polska 1939 – Pierwsi przeciw Hitlerowi”;
Wydawca: Wydawnictwo Znak Historia;
Rok i miejsce wydania: Kraków 2019;
Liczba stron: 461;
Cena: 43,99 zł;
Książkę można zakupić w Wydawnictwie Znak