McNab Chris – „Armia Hitlera. Machina wojenna III Rzeszy"

Mianowanie Adolfa Hitlera kanclerzem Niemiec 30 stycznia 1933 było dla przywódcy NSDAP chwilą przełomową w jego życiu. To pozwoliło Hitlerowi rozpocząć drogę do wojny, która przyniosła kilkadziesiąt milionów ofiar na całym świecie. Nigdy by nie doszło do wybuchu II wojny światowej, gdyby w porę zareagowały największe mocarstwa w Europie – Francja i Wielka Brytania. To brak ich reakcji na ogłoszenie zbrojeń w Niemczech, Anschluss Austrii i podział Czechosłowacji rozochociły Hitlera do kolejnych podbojów. Przeciwstawiła mu się dopiero Polska, która jednak we wrześniu 1939 roku poniosła dotkliwą klęskę.

Aby móc rozpocząć wojnę, Führer III Rzeszy potrzebował armii. Stworzył ją w ciągu czterech lat. Początek dał im wydany 16 marca 1935 roku „Dekret o rozbudowie niemieckich sił zbrojnych”, przywracający pobór do wojska i powiększający armię niemiecką do 36 dywizji. Kolejnym aktem wydanym przez Hitlera było 21 maja 1935 roku określenie zakresu obowiązku sił zbrojnych. Wszystkie podjęte przez kanclerza Rzeszy działania przeczyły Traktatowi Wersalskiemu, który nakazywał Niemcom posiadanie 100-tysięcznej Reichswehry oraz zakazywał posiadania czołgów, ciężkich dział, marynarki wojennej i lotnictwa bojowego. Hitler jednak wykorzystując słabość mocarstw zachodnich powołał do życia Wehrmacht – siły lądowe, Luftwaffe – lotnictwo bojowe oraz Kriegsmarine - marynarkę wojenną. Te trzy formacje miały mu zapewnić sukces i zwycięstwo w walce z wrogami. Tak było aż do kampanii rosyjskiej, kiedy na przełomie 1942/1943 armie niemieckie zaczęły ponosić klęski.

Publikacja Chrisa McNaba to szczegółowe przedstawienie nazistowskiej machiny wojennej i formacji wojskowych, które od września 1939 roku do zimy 1941 odnosiły spektakularne zwycięstwa na wschodzie, zachodzie i południu Europy oraz w Afryce Północnej. Autor książki krok po kroku opisuje, jak przeobrażała się niemiecka armia, jak rozwijano formacje wojskowe oraz jakie nowe uzbrojenie z biegiem lat wchodziło w ich skład. Książka została tak podzielona, aby czytelnikowi ukazać najpierw największe zwycięstwa wojsk niemieckich – w Polsce, Norwegii, Belgii, Holandii, Francji, Jugosławii, Grecji, Afryce Północnej oraz Rosji, gdzie do grudnia 1941 roku Wehrmacht był niezwyciężony. Chris McNab opisuje z jakiego uzbrojenia składały się poszczególne jednostki, kto nimi dowodził oraz jakie były założenia armii niemieckich. Dzięki barwnym mapom, zdjęciom i rysunkom czytelnik może zobaczyć jak postępowały kampanie wojenne, w co byli ubrani i wyposażenie żołnierze niemieccy oraz jak walczyli w początkowych kampaniach wojennych.

W rozdziale poświęconym Afryce Północnej i walkom na Bałkanach dodatkowo autor skupił się na opisie przygotowania żołnierzy do walki na pustyni, w tym zmianom w umundurowaniu, przystosowaniu się do nowego klimatu, a także panującym warunkom w Afryce. Odnośnie kwestii walk na Bałkanach Chris McNab opisuje udział jednostek spadochronowych, które odegrały główną rolę przede wszystkim w zajęciu Krety. Autor wspomina także o trudach walk, jak również batalionach karnych, w których żołnierzom wyznaczano najbardziej niebezpieczne zadania.

Najciekawszą część książki stanowią rozdziały poświęcone końcowym latom wojny, a więc walkom na froncie wschodnim, zachodnim /lądowanie aliantów w Normandii/, opanowaniu przez wojska brytyjsko-amerykańskie Włoch oraz klęsce III Rzeszy Niemieckiej i upadkowi Hitlera. Tutaj pojawiają się szczegółowe informacje nie tylko o uzbrojeniu, ale również umundurowaniu. Istotną kwestią związaną z kampanią w Rosji, na co zwraca szczególną uwagę Chris McNab, jest fakt, że Wehrmacht nie posiadał zimowych ubrań i umundurowania dla swoich żołnierzy. Przyczyna tego stanu rzeczy, jak pisze autor publikacji, była prosta – Hitler i jego generałowie zakładali, że kampania w Rosji zakończy się jesienią 1941 roku. Szczególnie interesujące są również opisy braków w sprzęcie i broni, które doskwierały niemieckim żołnierzom. Autor chcąc przybliżyć czytelnikowi poszczególne rodzaje jednostek walczących na Wschodzie opisał również powstanie jednostek ochotniczych (m.in. Osttruppen, Hilfswilige czy Ostlegionnen), a także rolę poszczególnych formacji i przegląd ich uzbrojenia.

Ostatnia część publikacji to apokalipsa III Rzeszy, która po lądowaniu aliantów w Normandii w czerwcu 1944 roku oraz klęsce na Łuku Kurskim rozpoczęła odwrót ku swoim granicom. Autor prezentując poszczególne jednostki wojskowe, ukazuje jak rozpaczliwie Niemcy się bronili. Mobilizacja całego społeczeństwa, w tym starców i dzieci w niczym nie mogła pomóc upadającej Rzeszy. Volksturm, czyli pospolite ruszenie, jak szacuje Chris McNab w czasie rozpaczliwych walk, które miały zatrzymać głównie Armie Czerwoną mogło stracić nawet 175 tys. zabitych. Autor pokazuje, jak uzbrojeni w karabiny z I wojny światowej, starcy, pamiętający Wielką Wojnę z lat 1914-1918 musieli po raz kolejny stanąć w obronie swojej ojczyzny. Wśród obrońców nie brakowało dzieci z Hitlerjugend, które masowo ginęły lub popełniały samobójstwo, obawiając się niewoli sowieckiej. Chris McNab ukazując klęskę Niemiec, pokazał wszystkie jej aspekty. Począwszy od załamanie się frontu na Zachodzie i Wschodzie, po ofiary starców, dzieci i kobiet, które rozpaczliwie broniły stolicy Wielkoniemieckiej Rzeszy aż do śmierci Adolfa Hitlera 30 kwietnia 1945 roku.

O jakości pracy autora świadczą nie tylko cenne informacje zawarte w publikacji i trafne opinie, ale przede wszystkim wspaniałe zdjęcia i szkice, które pozwalają czytelnikowi zobaczyć prowadzone na szeroką skalę działania bojowe, a także zapoznać się z umundurowaniem i uzbrojeniem niemieckich armii. Unikatowe zwłaszcza są fotografie z walk na froncie, gdzie możemy zobaczyć poległych żołnierzy, ale także piekło przez jakie musieli przechodzić żołnierze walczących armii, zwłaszcza na froncie wschodnim.

Publikacja Chrisa McNaba  „Armia Hitlera” to książka, która wzbogaci wiedzę każdego historyka zajmującego się II wojną światową i historią militariów. Praca napisana fachowym językiem, krok po kroku opisuje najważniejsze wydarzenia, bitwy, operacje i potyczki, w których brał udział Wehrmacht i inne jednostki nazistowskiej machiny wojennej w latach 1939 – 1945.

Autor: Chris McNab;
Tytuł: „Armia Hitlera”;
Wydawca: Wydawnictwo RM;
Miejsce i rok wydania: Warszawa 2014;
Liczba stron: 432;
Cena: 49,90 zł;
Więcej tutaj

Wyjątkowo Polecam! Rewelacyjna publikacja!!!