Panzerkamfwagen IV to jedyny typ niemieckiego czołgu, który przez całą II wojnę światową był na wyposażeniu niemieckich wojsk pancernych. Jego historię powstania, wyposażenie, modernizacje oraz skuteczność na polu walki w różnych kampaniach wojennych III Rzeszy opisał Thomas Anderson w publikacji „Panzer IV” wydanej przez Wydawnictwo RM.
Bogato ilustrowana książka zawierająca również mapy, tabele oraz szkice z pewnością zainteresuje miłośników i znawców uzbrojenia niemieckiego z czasów II wojny światowej. Autor zanim jednak skupił się na jednostkach pancernych, a przede wszystkim czołgu Panzer IV przedstawia genezę powstania niemieckich sił pancernych w okresie gdy władzę w Niemczech przejął Adolf Hitler. Jak zauważa autor to jego polityka związana z uzbrojeniem Niemieckich Sił Zbrojnych /Deutsche Wehrmacht/ przyczniła się do rozwoju sił pancernych w III Rzeszy, które jak się okazało miały odegrać kluczową rolę na wielu frontach II wojny światowej. Co istotne autor opisuje jak Reichswehra obchodziła postanowienia Traktatu Wersalskiego zabraniającego Niemcom posiadania broni pancernej, zlecając budowę… ciągników rolniczych, m.in. LaS – Landwirtschaftlichter -Ackerschlepper oraz tzw. ciężkich ciągników – Grosstraktor, które w rzeczywistości były czołgami LaS – Landwirtschaftlichter – Ackerschlepper, które produkowano w zakładach Henschel od 1934 roku i popularnie nazywano Panzerkamfwagen (Maschinengewehr) Ausführung A, czyli opancerzony wóz bojowy.
O szczególnym rozwoju niemieckich sił pancernych rozpisuje się autor w rozdziale „1936 – 1938 Panzertrupp”. Wskazując na datę graniczną czyli kwiecień 1935 roku, gdy Hitler prowokacyjnie odrzucił restrykcje Traktatu Wersalskiego, rozpoczął się okres rozbudowy potencjału militarnego III Rzeszy, które niewątliwie jednym z atutów miały być w przyszłości pojazdy pancerne. Autor w tym rozdziale skupił się przede wszystkim na sprawach technicznych, opisując próby zwiększenia mocy silnika w jednostkach pancernych, uzbrojenie czołgu, strukturę organizacyjną Panzerabteilung, czyli batalionu pancernego oraz produkcję PzKpfw IV w przeddzień wojny. Ten szeroki wstęp ukazujący dane techniczne Panzerkamfwagen IV, którego wyprodukowano w latach 1939-1945 ponad 8500 egzemplarzy, to również potwierdzenie, jak ważną bronią był ten model czołgu, który na wielu frontach II wojny światowej mierzył się z wozami alianckimi i sowieckimi, pozostając do końca wojny podstawowym typem czołgu w niemieckich dywizjach pancernych, o czy Thomas Anderson pisze w kolejnych rozdziałach poświęconych już kampaniom wojennym.
Autor rozpoczyna oczywiście od Fall Weiss, czyli ataku na Polskę we wrześniu 1939 roku. W kolejnych częściach książki Anderson skupił się m.in. na kampanii we Francji, podboju Bałkanów, ale również walkom w Afryce Północnej i oczywiście Fall Barbarossa, czyli uderzeniu na Związek Radziecki w 1941 roku. Niezwykle cenne w tych rozdziałach są dokładne statystyki podawane przez autora, a dotyczące m.in. np. sił pancernych, które 1 września 1939 roku uderzyły na Polskę, produkcji w poszczególnych miesiącach trwania wojny, wprowadzane zmiany techniczne, organizacyjne w siłach pancernych oraz bardzo interesujące z punktu widzenia walczących żołnierzy jednostek pancernych raporty z przebiegu działań wojennych.
Ciekawostką są również opisywane przez autora problemy, jakie udału mu się wydobyć z raportów dotyczących działań wojennych. Szczególnie interesujące są te dotyczące problemów, jakie pojawiły się po inwazji Niemiec na Związek Radziecki w 1941 roku. Andereson wskazuje, jak niemieccy technicy próbowali rozwiązać problemy z poruszaniem się czołgów po terenach błotnistych i zaśnieżonych, ale także opisuje nowinki techniczne i zmiany konstrukcyjne w PzKpfw IV.
Na uwagę również zasługuje przede wszystkim jednak ogromna liczba fotografii prezentujących PzKpfw IV w różnych sytuacjach, liczne tabele, statystyki, szkice oraz fragmenty autentycznych niemieckich dokumentów wojennych i raportów z przebiegu działań wojennych na różnych frontach. Tak bogato wyposażona publikacja zawierająca najważniejsze informacje, ale również ciekawostki z pewnością dla miłośników militariów oraz historii II wojny światowej będzie ciekawą lekturą.
Autor: Thomas Anderson;
Tytuł: „Panzer IV”;
Wydawca: Wydawnictwo RM;
Miejsce i rok wydania: Warszawa 2024;
Liczba stron: 320;
Cena: 44,99 zł;
Książkę można kupić w Wydawnictwie RM