Położona na pograniczu dwóch województw: śląskiego i małopolskiego Pustynia Błędowska to unikatowy w skali kraju i Europy obszar przyrodniczo – krajobrazowy. Pustynia leży pomiędzy gminą Klucze od wschodu aż po Błędów w Dąbrowie Górniczej na zachodzie, zaś od północy granicą jest wieś Chechło a na południu obszar leśny, a jej całkowita powierzchnia to około 32 kmkw. Ciekawostką jest fakt, że pochodzenie pustyni nie jest naturalne, lecz powstała ona w wyniku działalności człowieka. Dzisiaj jej obszar jest pod ochroną w ramach programu Natura 2000.
Pustynia Błędowska – największy w Polsce obszar lotnych piasków, fot. Tomasz Sanecki
Pustynia Błędowska powstała w wyniku eksploatacji drzewostanu na masową skalę w związku z rozwojem hutnictwa w pobliskim Olkuszu, gdzie już od XIII wieku rozwijał się prężnie przemysłowy ośrodek górniczo – hutniczy związany z wydobyciem rud ołowiu i srebra. Drewno potrzebne do wzmacniania szybów kopalnianych oraz na opał było dostarczane właśnie z rejonu dzisiejszej Pustyni Błędowskiej, a wycinka obszarów leśnych doprowadziła w końcu do odsłonięcia luźnych piasków.
Przyjeżdżając do Pustynii Błędowskiej /dojazd możliwy zarówno od strony gminy Klucze, Olkusza, Chechła oraz Błędowa/ warto zobaczyć punkty widokowe – wzgórze Czubatka w Kluczach – 382 m n.p.m., Dąbrówka w Chechle – 355 m n.p.m., a także punkt widokowy „Róża wiatrów”, gdzie moża wejść na teren pustynii i zobaczyć jak wygląda jej dzisiejszy teren oraz bogactwo przyrodnicze pustynii, na której w ostatnich latac prowadzono intensywne działania mające na celu zachowanie jej formy i ochronę terenu oraz żyjących tam gatunków roślin i zwierząt.
Ciekawostki:
- Ojcem nazwy Pustynia Błędowska był polski geograf Wacław Nałkowski, który nadał tę nazwę w 1889 roku;
- Na początku XX wieku, kiedy pustynia była jeszcze dzikim obszarem zdarzały się na jej obszarze burze piaskowe oraz zjawisko fatamorgany /zjawisko powstania pozornego obrazu odległego przedmiotu/;
- Na terenie Pustyni Błędowskiej realizowano zdjęcia do filmu „Faraon” oraz „W Pustynii i Puszczy”;
- Na Pustyni Błędowskiej znajduję się do dzisiaj poligon wojskowy, który regularni był wykorzystywany już w latach międzywojennych XX wieku. Poligon do dziś jest wykorzystywany przez Wojsko Polskie;
- Obszar Pustynii Błędowskiej wykorzytywały w czasie II wojny światowej jednostki niemieckie, między innymi: oddziały Deutsches Afrikakorps;
- Istnieją przekazy, że Pustynia Błędowska była wykorzystywna do testowania pocisków manewrujących V1;
- W 1999 roku na terenie poligonu na Pustynii Błędowskiej odbyły się manerwy NATO w ramach akcji Cooperative Bear’99”, w których udział wzięło 18 państw.