Pierwsza Stolica Polski – Gniezno

Jedno z najważniejszych miast województwa wielkopolskiego, pierwsza stolica Polski i metropolia kościelna w kraju, a także siedziba arcybiskupów i prymasów Polski. Miasto królewskie Gniezno, które prawa miejskie otrzymało za czasów Władysława Odonica około 1239 – 1243 roku, było świadkiem koronacji aż sześciu polskich królów – Bolesława Chrobrego w 1025 rou, Mieszka II w 1025 roku, Bolesława Śmiałego w 1076 roku, Przemysła II w 1295 roku oraz Wacława II w 1300 roku.

Na Wzgórzu Lecha wznosi się jeden z najwspanialszych i najcenniejszych zabytków Polski – Katedra gnieźnieńska, fot. Tomasz Sanecki

Gniezno jednym z głównych grodów tworzącego się Państwa Polskiego było już w X wieku, jako ośrodek rzemieślniczy, handlowy oraz tworzącej się nowej wiary, gdy w 966 roku Mieszko I przyjął chrzest. Panujący w Polsce po Mieszku I jego syn Bolesław Chrobry w 1000 roku przyjął w Gnieźnie cesarza Ottona III, który przybył do grobu św. Wojciecha, a podczas zjazdu politycznego ogłoszono także powstanie w Gnieźnie metropolii kościelnej oraz trzech jej biskupstw: w Krakowie, Wrocławiu i Kołobrzegu.

Znaczenie Gniezna zmalało po 1308 roku, gdy doszło do tragicznego w skutkach najazdu czeskiego księcia Brzetysława, który spalił podgrodzie, zniszczył i ograbił katedrę. Wówczas decyzją Kazimierza Odnowiciela stolica została przeniesiona do Krakowa, co oznaczało spadek znaczenia politycznego Gniezna, ale nie pod względem kościelnym, bowiem w 1419 roku arcybiskupom gnieźnieńskim został przyznany tytuł Prymasa Polski oraz zastrzeżona godność kardynała.

Widok na katedrę gnieźnieńską – fot. Tomasz Sanecki

Gniezno dzięki dobremu położeniu na szlakach handlowych rozwijało się aż do czasów drugiej połowy XVII wieku, gdy wyniszczające Polskę wojny wpłynęły również na pozycję i bogactwo miasta. W granica Polski Gniezno pozostało aż do II rozbioru Polski w 1793 roku. W latach 1807 – 1815 miasto weszło w skład Księstwa Warszawskiego, a po 1815 roku było w granicach Wielkiego Księstwa Poznańskiego wchodzącego w skład Królestwa Prus. Do Polski Gniezno powróciło po 1918 roku wraz z odrodzeniem się naszego kraju po 123 latach niewoli.

Dzisiaj Gniezno to jedno z najważniejszych miast województwa wielkopolskiego, ważny ośrodek kultury, oświaty i handlu oraz miasto o dużym znaczeniu historycznym i religijnym w Polsce. W mieście nie brakuje także unikatowych zabytków, wśród których najważniejsze to między innymi:

  • Na Wzgórzu Lecha jeden z najwspanialszych i najcenniejszych zabytków Polski – Katedra gnieźnieńska;
  • Drzwi gnieźnieńskie – jeden z ważniejszych zabytków plastyki romańskiej w Europie, wykonane z brązu w II połowie XII wieku;
  • Gnieźnieńska Starówka;
  • Budynek Zespołu Szkół Przyrodniczo-Usługowych w Gnieźnie im. Stanisława Mikołajczyka;
  • Pomniki polskich królów;
  • Parowozownia z końca XIX wieku;
  • Muzeum Początków Państwa Polskiego;
  • Kościół pw. św. Jerzego;
  • Kościół pw. Świętej Trójcy.
Scroll to Top