8 lipca 1343 roku Kazimierz III Wielki zawarł w Kaliszu pokój z Zakonem Krzyżackim, na mocy którego w zamian za zrzeczenie się praw do ziemi chełmińskiej, michałowskiej i Pomorza Gdańskiego, król Polski odzyskał od Zakonu Krzyżackiego Kujawy i ziemię dobrzyńską.
Po wstąpieniu na tron w 1333 roku Kazimierz Wielki otrzymał w spadku po ojcu – Władysławie Łokietku wciąż nierozwiązane sprawy związane z Zakonem Krzyżackim. Podczas procesu warszawskiego w 1339 roku zapadł korzystny dla Polski wyrok, w którym Zakon Krzyżacki miał odstąpić Polsce Pomorze Gdańskie, ziemie chełmińską, dobrzyńską i michałowską oraz Kujawy, a także wypłacić odszkodowanie w wysokości około 195 tys. grzywien. Krzyżacy złożyli apelację od wyroku, nie godząc się na jego postanowienia, zaś Kazimierz Wielki nie miał sił i środków, aby przeciwstawić się potędze Zakonu i wyegzekwować od niego spełnienie wyroku, dlatego zdecydował się na zawarcie pokoju z Krzyżakami.
Warto dodać, że do pokoju z Zakonem Krzyżackim w 1343 roku Kazimierz Wielki zdecydował się nie tylko ze względu na naciski ze strony papiestwa, ale również na fakt, że w 1340 roku zaangażował się w wojnę z Rusią Halicką. Sporne kwestie zostały uregulowane przez Polskę i Zakon Krzyżacki w Kaliszu, gdzie zawarto pokój, na mocy którego do Polski wróciły Kujawy i ziemia dobrzyńska. Z kolei król Polski Kazimierz III Wielki oddawał Krzyżakom ziemię chełmińską, michałowską i Pomorze Gdańskie. Pomorze zostało przekazane jednak jako tzw. wieczysta jałmużna, co było zabiegiem dyplomatycznym, bowiem następcy na tronie polskim mogli żądać zwrotu tych ziem w razie zerwania traktatu lub zawiązania sojuszu zbrojnego przeciwko Polsce. Pokój w Kaliszu zakończył toczone konflikty z Zakonem Krzyżackim w XIV wieku.
Zdjęcia:
Portret Kazimierza Wielkiego, źródło: Królowie i książęta: rysunki Jana Matejki, Matejko Jan (1838-1893), Biblioteka Narodowa, Sygnatura: A.2917/Repr.XIX/IV-27, domena publiczna;
Kazimierz Wielki Casimirus Magnus, grafika i rysunek z około 1857 roku, Galeria królów polskich istniejąca za czasów Stanisława Augusta w zamku Warszawskim, Sygnatura: G.64290, Biblioteka Narodowa, domena publiczna;
Kazimierz Wielki król Polski, grafika i rysunek z około 1857-1860: autorzy: Walkiewicz Władysław (1833-1900), Lesser Alexander (1814-1884), Sygnatura: G.27531, Biblioteka Narodowa, domena publiczna.