KARTKA Z KALENDARZA – 23 KWIETNIA

23 kwietnia 1935 roku prezydent Polski Ignacy Mościcki podpisał akt Konstytucji Kwietniowej, wprowadzający system prezydencki w Polsce.

Nowa ustawa przyznawała prezydentowi Polski nadrzędną pozycję wobec innych organów państwa, ponadto prezydent był odpowiedzialny jedynie wobec Boga i historii.

Ceremonia podpisania przez prezydenta RP Ignacego Mościckiego Konstytucji 1935 roku w Sali Rycerskiej na Zamku Królewskim w Warszawie, źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, sygnatura: 1-A-1107-1

Jednym z głównych autorów nowej konstytucji był Stanisław Car, który tezy konstytucyjne przedstawił w styczniu 1934 roku podczas obrad plenarnych Sejmu. Konstytucję przyjął Senat 16 stycznia 1935 roku, a 23 marca tego samego roku ustawę przyjął Sejm. Z kolei 23 kwietnia 1935 roku na Zamku Królewskim w Warszawie konstytucję podpisał prezydent Ignacy Mościcki.

Głównym założeniem ustawy konstytucyjnej było wzmocnienie władzy prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Był on wybierany na kadencję 7-letnią w głosowaniu powszechnym spośród dwóch kandydatów, z których jednego zgłaszało Zgromadzenie Elektorów, a drugiego wskazywał ustępujący prezydent. Ograniczono rolę Sejmu i Senatu, z kolei rząd uniezależniono od parlamentu. Ważna zmiana została wprowadzona w roli Marszałka Senatu – to on – a nie Marszałek Sejmu – otrzymał funkcję związane z zastępowanie prezydenta kraju.

Kopia aktu konstytucji z kwietnia 1935 roku. Z prawej widoczna ostatnia strona konstytucji z podpisami prezydenta Ignacego Mościckiego, marszałka Józefa Piłsudskiego i członków rządu Walerego Sławka, źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, data wydarzenia: 23 kwietnia 1935 roku, Sygnatura: 1-A-1107-4, domena publiczna

Warto również dodać, że prezydent zgodnie z nową konstytucją sprawował zwierzchnią władzę względem parlamentu i rządu. Mógł mianować premiera i ministrów, zwoływać i rozwiązywać Sejm i Senat, wyznaczać terminy ich sesji oraz powoływać 1/3 senatorów. Posiadał także prawo wskazania następcy na czas wojny, kandydata na prezydenta, mianowania lub odwołania Naczelnego Wodza. Dysponował także prawem łaski czy wydawania dekretów w czasie wojny.

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Prof. dr. Ignacy Mościcki, autor: Pikiel Witold (1892?-1943), Sygnatura: F.54585/IV A, źródło: Biblioteka Narodowa, domena publiczna
Scroll to Top