15 listopada 1920 roku zostało proklamowane Wolne Miasto Gdańsk, nowa jednostka terytorialno-administracyjna na mapie Europy.
Wolne Miasto Gdańsk o powierzchni około 1893 km2 i ponad 350 tys. ludności miało własną konstytucję, władzą zwierzchnią był sejm (Volkstag), zaś wykonawczą senat.
Obszar Wolnego Miasta Gdańska był zarządzany przez Wysokiego Komisarza Ligii Narodów i jednoizbowy Senat. Mimo że WMG nie było państwem w rozumieniu prawa, posiadała jednak własną flagę, godło i hymn.
O polskie interesy dbał w Gdańsku Komisarz Generalny Rzeczpospolitej, a Liga Narodów miała być gwarantem ustroju politycznego, terytorium i konstytucji Wolnego Miasta Gdańska oraz organem rozstrzygającym spory między Gdańskiem a Polską.
Gdańsk znajdował się w obszarze celnym Rzeczpospolitej. Polska miała też prawo prowadzić politykę międzynarodową w imieniu Wolnego Miasta Gdańska, co zwłaszcza w latach trzydziestych XX wieku napotykało na opór władz miasta nastawionych proniemiecko.
Wolne Miasto Gdańsk zostało również wykorzystane propagandowo przez Hitlera, jako jeden z pretekstów do niemieckiej napaści na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej.
Zdjęcia:
Hindenburg über Danzig, sterowiec Hindenburg nad Gdańskiem, pocztówka z 1936 roku, wydawca: A.S.K, sygnatura: DŻS XII 8b/p.4/27, źródło: Bibioteka Narodowa, domena publiczna;
Posterunek Straży Granicznej w Kolibkach (granica Polski i Wolnego Miasta Gdańska), Data wydarzenia: 1927-03, Sygnatura: 1-G-6423-2, źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, domena publiczna;
Posterunek Straży Granicznej w Kolibkach (granica Polski i Wolnego Miasta Gdańska), Data wydarzenia: 1927-03, Sygnatura: 1-G-6423-1, źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, domena publiczna;
Wolne Miasto Gdańsk – Panorama Głównego Miasta z Kościołem Mariackim na pierwszym planie, data wydarzenia: 1910 – 1939, sygnatura: 1-E-6171, źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, domena publiczna.