KARTKA Z KALENDARZA – 13 STYCZNIA

13 stycznia 1870 roku urodził się w Trzemesznie Jędrzej Moraczewski, premier Rzeczypospolitej Polskiej od 18 listopada 1918 roku do 16 stycznia 1919 roku.

Jędrzej Moraczewski oprócz teki premiera pełnił również przez wiele lat funkcję posła, był ministrem robót publicznych, a także jednym z przywódców Polskiej Partii Socjalistycznej. Był blisko związany z Józefem Piłsudskim, który po powrocie z Magdeburga to właśnie Moraczewskiemu powierzył sformowanie rządu odrodzonej Rzeczypospolitej Polskiej.

Jędrzej Moraczewski, premier. Fotografia sytuacyjna, źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, sygnatura: 1-A-1828

Rząd Jędrzejewa Moraczewskiego, w składzie którego była większość ministrów z rządu lubelskiego Ignacego Daszyńskiego przetrwał jedynie do 16 stycznia 1919 roku. Próba zamachu na rząd, brak porozumienia z innymi partiami – konserwatywnymi i endekami doprowadziła do upadku gabinetu Moraczewskiego, którego zastąpił Ignacy Jan Paderewski.

Moraczewski mimo dymisji nadal był aktywny politycznie w kraju. Został posłem Sejmu Ustawodawczego, działał w Polskiej Partii Socjalistycznej i kolejowych związkach zawodowych, zaś w 1925 roku został ministrem robót publicznych koalicyjnego rządu Aleksandra Skrzyńskiego. W czasie przewrotu majowego w 1926 roku poparł Józefa Piłsudskiego, organizując między innymi strajk na kolei, co uniemożliwiło dotarcie wojsk rządowych do Warszawy.

Członkowie klubu parlamentarnego PPS w kuluarach sejmowych w okresie przesilenia gabinetowego w 1925 roku. Widoczni od lewej: Adam Pragier, Jędrzej Moraczewski i z prawej Rajmund Jaworowski, źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, data wydarzenia: listopad 1925 roku, Sygnatura: 1-A-777-1, domena publiczna

W czasach rządów sanacyjnych również pełnił funkcję ministra robót publicznych, ale od 1930 roku zaczął wycofywać się z życia publicznego, jednak współtworzył uzależniony od władz Związek Związków Zawodowych.

Po wybuchu wojny w 1939 roku organizował razem żoną w Sulejówku, gdzie mieszkali Komitet Obywatelski Pomocy Ofiarom Wojny.

Jędrzej Moraczewski zginął 5 sierpnia 1944 roku ugodzony odłamkiem pocisku w czasie niemiecko-sowieckich walk o Sulejówek.

Jędrzej Moraczewski, oficer I Brygady Legionów – fotografia pozowana, źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, Sygnatura: 1-H-90, domena publiczna
Scroll to Top