Jedno z najstarszych miast w Opolszczyźnie, a także w Polsce, w którym rozegrała się jedna z najważniejszych bitew w dziejach Polski, a nawet Europy. Mowa o Byczynie – mieście leżącym w województwie opolskim, posiadającym mury obronne zachowane niemal w całości, a także wspaniałej historii związanej z bitwą w 1588 roku, w której wojska hetmana Jana Zamoyskiego pokonały armię Maksymiliana Habsburga.
Pierwsze wzmianki o Byczynie dotyczą XI wieku. Jan Długosz opisując powstanie sufraganii biskupiej w Smogorzewie koło Namysłowa pisał, że przeniesiona została do Byczyny w 1041 roku, zaś potem do Wrocławia. Byczyny należała do księstwa wrocławskiego, jednak w czasie walk śląskich Piastów o władzę zmieniała się jej przynależność. Władał nią również król Polski Kazimierz Wielki, jednak wraz z Kluczborkiem w 1356 roku została zamieniona na księstwa mazowieckie, a transakcję tę król Polski przeprowadził z królem czeskim Karolem IV. Król czeski przekazał miasto Bolkowi II świdnickiemu, a ten z kolei Władysławowi II i Bolkowi III.
Byczyna – miasto znane ze słynnej bitwy w 1588 roku, fot. Tomasz Sanecki
Za rządów Ludwika II brzeskiego Byczyna razem z Kluczborkiem i Wołczynem została zastawiona na rzecz księcia oleśnickiego Konrada VII Białego. Wkrótce miasto wróciło do Ludwika II, który ponownie zastawił miasto tym razem książętom opolskim. Byczyna w XV wieku była świadkiem wielu wojen i najazdów, jak wojen husyckich czy walk zwolenników Jerzego z Podiebradu i Macieja Korwina.
Kolejnymi właścicielami Byczyny byli Fryderyk brzeski, Jan opolski, ponownie książęta brzescy aż do 1675 roku, kiedy zmarł Jerzy Wilhelm, co doprowadziło do przejęcia miasta przez Habsburgów. W XVI wieku większość mieszkańców przeszła na protestantyzm, mimo to katolików traktowano dobrze i szanowano ich prawo do własnych praktyk religijnych.
Byczyna w XVI wieku zasłynęła jednak jako miejsce wspaniałego zwycięstwa hetmana Jana Zamoyskiego nad wojskami Maksymiliana Habsburga. Kiedy po śmierci Stefana Batorego doszło do walki o koronę Polski, kandydatami do tronu polskiego byli syn króla Szwecji – Zygmunt III Waza oraz arcyksiążę Maksymilian III Habsburg. W wyniku konfliktu między szlachtą, oboje zostali obwołani przez swoich stronników na króla Polski, czego efektem było wojna, zakończona wielkim zwycięstwem hetmana wielkiego koronnego Jana Zamoyskiego nad armią arcyksięcia Maksymiliana pod Byczyną 24 stycznia 1588 roku. Zwycięstwo hetmana Zamoyskiego, stronnika Zygmunta III Wazy, było tym większe, że do niewoli dostał się Maksymilian, co oznaczało praktycznie koniec wojny o polską koronę.
W kolejnych wiekach pod panowaniem pruskim Byczyna, zwłaszcza w XIX wieku miasto zaczęto unowocześniać. Wybrukowano wszystkie ulice w mieście, wprowadzono elektryfikację na początku XX wieku, jak również połączono Byczynę linią kolejową z Kluczborkiem. Sytuacja miasta zmieniła się w 1945 roku wraz z upadkiem III Rzeszy Niemieckiej, kiedy w wyniku zmiany granic Byczyna weszła w skład odrodzonej Polski.
Byczyna leżąca w województwie opolskim należy do jednego z najciekawszych miast tego regionu. Warto tutaj przyjechać i zwiedzić:
Ratusz z przełomu XVI i XVII wieku;
Kościół ewangelicki pw. św. Mikołaja z końca XIV wieku;
Wieże bramne – polska i niemiecka pochodzące z XV wieku;
Baszta południowa z XVI wieku;
Kościół pw. św. Trójcy w stylu barkowym z 1767 roku;
Mury obronne, fosa – długość muru wynosi około 950 metrów, a zachowane prawie w całości mury miejskie pochodzą z XV – XVI wieku.