HISTORIA - KARTKA Z KALENDARZA - 8 MAJA

Z 8 na 9 maja 1945 roku w imieniu III Rzeszy Niemieckiej kapitulację podpisał feldmarszałek Wilhelm Keitel.

Wraz z rozpoczęciem 16 kwietnia 1945 roku operacji berlińskiej, losy III Rzeszy Niemieckiej były  przesądzone. Operacja berlińska była jedną z największych operacji wojskowych II wojny światowej. Wzięły w niej udział trzy radzieckie fronty, 1,2 mln żołnierzy, 4 tysiące czołgów oraz ponad 24 tysiące dział i ponad 5 tysięcy samolotów. Z kolei III Rzesza Niemiecka broniąca się ostatnimi siłami, mogła wystawić ok. 760 tys. ludzi (w tym Volkssturm), 1500 czołgów i 2200 samolotów.

Siłami 1. Frontu Ukraiński marszałka Koniewa, 1. Frontu Białoruskiego, dowodzonego przez marszałka Gieorgija Żukowa oraz 2. Front Białoruski pod dowództwem marszałka Konstantego Rokossowskiego rozpoczęła się 16 kwietnia operacja, która zakończyła się 8/9 maja kapitulacją III Rzeszy Niemieckiej. Walki w Berlinie, gdzie zdobywano dzielnicę po dzielnicy, budynek po budynku załamały się po 30 kwietnia wraz z samobójstwem Adolfa Hitlera.

1 maja skapitulowała twierdza Spandau, a 2 maja o godzinie 7.00 rano oddziały radzieckie zdobyły gmach Kancelarii Rzeszy. Również 2 maja generał Helmuth Weidling podpisał rozkaz kapitulacji wszystkich jednostek garnizonu berlińskiego.

W czasie operacji berlińskiej zginęło lub odniosło rany ponad 360 tys. żołnierzy sowieckich i polskich. Do dziś historycy nie są w stanie oszacować strat po stronie niemieckiej, jednak przyjmuje się, że straty wśród żołnierzy wyniosły ponad 100 tys., zaś w czasie szturmu na Berlin mogło zginąć nawet około 120-130 tys. cywilów.

5 maja 1945 roku rozpoczęły się rozmowy kapitulacyjne pomiędzy aliantami a stroną niemiecką. Alianci zażądali całkowitego poddania wojsk niemieckich na wszystkich frontach. Już 7 maja 1945 roku we francuskim Reims podpisano akt bezwarunkowej kapitulacji Niemiec – aliantów reprezentowali generałowie Walter Bedell, Iwan Susłoparow i François Sevez. Z kolei w imieniu Rzeszy Niemieckiej akt kapitulacji podpisał generał Alfred Jodl, admirał Hans-Georg von Friedeburg oraz major Wilhelm Oxenius, zgodnie z którym siły niemieckie zobowiązano do zaprzestania działań zbrojnych do 8 maja do godz. 23.01.

Władze Związku Radzieckiego ze względów propagandowych zażądały powtórnego podpisania kapitulacji, do której doszło w nocy z 8 na 9 maja w podberlińskim Karlshorst. Ponowną kapitulację podpisali ze strony aliantów: marszałek Georgij Żukow, a także generałowie - Arthur Tedder, Jean de Lattre de Tessigny i Carl Spaatz, zaś ze strony niemieckiej feldmarszałek Wilhelm Keitel, generał Hans Jürgen-Stumpf oraz admirał Hans-Georg von Friedeburg. Kapitulację podpisano o 23.01 czasu środkowoeuropejskiego, czyli o godz. 1.01 czasu moskiewskiego, dlatego właśnie w ZSRR świętowany jest Dzień Zwycięstwa nie 8, a 9 maja każdego roku.

Kapitulacja Niemiec w II wojnie światowej nie oznaczała jej zakończenia. Walki trwały jeszcze z Japonią, a zakończyły się one podpisaniem japońskiej kapitulacji 2 września 1945 roku na pancerniku USS „Missouri” w Zatoce Tokijskiej.

Zdjęcie: Feldmarszałek Wilhelm Keitel podpisujący akt kapitulacji Wehrmachtu, 8/9 maja 1945 roku, źródło: National Archives and Records Administration: Picture 111-SC-206292, autor: U.S. Army Lt. Moore, za Wikimedia Commons, domena publiczna.