HISTORIA - KARTKA Z KALENDARZA - 24 KWIETNIA

24 kwietnia 1915 roku rząd turecki wydał rozporządzenie nakazujące aresztowanie ormiańskiej inteligencji w Konstantynopolu, którą bez żadnego wyroku wymordowano. Był to początek rzezi Ormian, jednego z największych ludobójstw dokonanych w XX wieku.

Imperium Osmańskie po przystąpieniu do I wojny światowej po stronie Państw Centralnych, a więc Niemiec i Austro-Węgier ponosiło porażki, głównie w starciu z wojskami rosyjskimi. W oddziałach rosyjskich służyli również Ormianie, którzy zamieszkiwali tereny Cesarstwa Rosyjskiego, ale również uchodźcy z terenów Imperium Osmańskiego. Oficerowie ormiańscy służący w carskiej armii głosili wizję wyzwolenia narodu ormiańskiego spod władzy Osmanów, marząc jednocześnie o powstaniu wolnego państwa. Tę sytuację wykorzystał dowodzący wojskami tureckimi Enwer Pasza, który po klęsce w styczniu 1915 roku pod Sarikamis, obwinił za nią właśnie Ormian, jako element niepewny i sprzyjający wrogowi.

Rządzący w Turcji tzw. Młodoturcy uznali, że Ormianie mogą wywołać powstanie antytureckie, zdecydowali się na aresztowanie przedstawicieli inteligencji ormiańskiej w Konstantynopolu 24 kwietnia 1915 roku. Aresztowano i jednocześnie zamordowano ponad 2300 osób, a to był tylko wstęp do ludobójstwa, w którym według różnych danych mogło zginąć od 1 do 1,5 mln Ormian.

Decyzja o masowych mordach i deportacji została podjęta przez Talaata Paszę – ministra spraw wewnętrznych. 27 maja 1915 roku rozpoczęły się deportacje Ormian zamieszkujących Anatolię. Kierowano ich do Syrii i Mezopotamii, gdzie ginęli masowo na terenach pustynnych. Wiele osób zamordowano głodem, ale również zdarzały się przypadki palenia żywcem, zrzucania w górskie przepaście czy mordów dokonywanych przez miejscową ludność podburzoną przeciwko Ormianom. Część Ormian transportowano koleją w urągających człowiekowi warunkach, bez jedzenia i picia, co miało wpływ na wzrost śmiertelności.

Mimo że wiele krajów w Europie i na świecie uznało rzeź Ormian dokonaną przez Turków za ludobójstwo, rząd turecki do dziś nie uznał wydarzeń z lat 1915-1917 roku za zbrodnię ludobójstwa.

Polska uchwałą Sejmu z 19 kwietnia 2005 roku uznała rzeź Ormian za zbrodnię ludobójstwa. 24 kwietnia jest również obchodzony jako Dzień Upamiętnienia Ludobójstwa Ormian.

Zdjęcie: Deportacja ludności ormiańskiej przez żołnierzy otomańskich w 1915 roku, źródło: Published by the American red cross, it was first published in the United States prior to January 1, 192, za Wikimedia Commons, domena publiczna.