HISTORIA - KARTKA Z KALENDARZA - 21 LIPCA

21 lipca 1946 roku został stracony Arthur Greiser, namiestnik III Rzeszy w Kraju Warty, zbrodniarz wojenny. Śmierć nastąpiła w wyniku egzekucji przez powieszenie na stoku poznańskiej cytadeli. Egzekucja Artura Greisera była ostatnią egzekucją publiczną w Polsce.

Arthur Greiser był odpowiedzialny za masowe represje wobec Polaków, rabunek dóbr polskiej kultury, a także niszczenie wszystkiego co polskie. Namiestnik Rzeszy w Kraju Warty i Gauleiter Poznania w latach 1939-1945 był głównym realizatorem polityki nazistowskiej w okupowanej Wielkopolsce i przyłączonych do Kraju Warty ziem z województwa łódzkiego.

Represje wobec Polaków, niszczenie polskiej kultury, a przede wszystkim polityka germanizacji Wielkopolski i Poznania, które miały być w pełni niemieckim regionem, zintegrowanym z Rzeszą Niemiecką, były realizowane z całą stanowczością przez Greisera. Ponadto namiestnik III Rzeszy współrealizował politykę eksterminacji ludności żydowskiej, która wywożona była do Generalnego Gubernatorstwa oraz w getcie Łodzi, przemianowanej na Litzmannstadt.

Greiser podobnie jak wielu nazistowskich prominentnych polityków po tym, jak zbliżała się Armia Czerwona zdecydował się na ucieczkę z Poznania 20 stycznia 1945 roku. Udał się na zachód Niemiec, a na początku maja 1945 roku został odnaleziony i rozpoznany w Austrii niedaleko Salzburga. Schwytany przez Amerykanów został przekazany na prośbę władz polskich do Warszawy w 1946 roku.

Po tym jak znalazł się w Polsce Greiser mógł stanąć przed Najwyższym Trybunałem Narodowym, który powołany został dekretem Krajowej Rady Narodowej 22 stycznia 1946 roku, a jego celem było osądzenie i wymierzenie kary najważniejszym niemieckim zbrodniarzom wojennym, którzy działali na terenie okupowanej Polski.

Podczas procesu Greisera oskarżono go między innymi o:

• dyskryminację narodu polskiego,
• inicjowanie i dokonywanie pojedynczych oraz zbiorowych mordów na Polakach,
• prześladowanie i zagładę ludności żydowskiej,
• znęcanie się nad ludnością polską,
• rabunki, konfiskaty mienia należącego do Polaków,
• wykorzystywanie Polaków jako przymusowej siły roboczej i niszczenie polskiej kultury.

Oskarżony Artur Greiser podczas procesu sądowego wyrzekł się odpowiedzialności za zbrodnie na Polakach w czasie wojny, obwiniając za nie osoby, którym podlegał, jak również nie przyznał się do prześladowania Polaków w Kraju Warty. Najwyższy Trybunał Narodowy 9 lipca 1946 roku wydał wyrok śmierci na Greiserze, którego prośba o ułaskawienie została odrzucona przez Bolesława Bieruta.

Wyrok na niemieckim zbrodniarzu wojennym wykonano 21 lipca 1946 roku na stokach poznańskiej Cytadeli. Greiser zginął przez powieszenie, a egzekucję byłego namiestnika Kraju Warty i gauleitera oglądało kilka tysięcy osób. Ciało zmarłego Artura Greisera zostało skremowane, a jego prochy rozsypano w nieznanym miejscu.

Egzekucja Artura Greisera była ostatnią egzekucją publiczną w Polsce. Po wykonaniu wyroku przez powieszenie w Polsce pojawiło się wiele krytycznym głosów domagającym się zaprzestania tego typu egzekucji, jak również dopuszczania publiczności do możliwości oglądania jej na żywo. Decyzję o zaprzestaniu tego typu egzekucji podjął wówczas minister sprawiedliwości Henryk Świątkowski.

Zdjęcie: Objęcie przez Arthura Greiser`a urzędu namiestnika w Kraju Warty. Uroczystości w sali tronowej Zamku cesarskiego w Poznaniu. Wilhelm Frick - minister spraw wewnętrzych III Rzeszy (z prawej) wita się z Arthurem Greiserem. W środku siedzi dr Wilhelm Stuckart - sekretarz stanu ministerstwa spraw wewnętrznych III Rzeszy, źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, data wydarzenia: 2 listopada 1939 roku, sygnatura: 2-3870.