HISTORIA - KARTKA Z KALENDARZA - 2 STYCZNIA

2 stycznia 1939 roku zmarł Roman Dmowski, polski polityk, minister spraw zagranicznych, poseł na Sejm Ustawodawczy II Rzeczypospolitej Polskiej, był również reprezentantem Polski na konferencji pokojowej w Paryżu po zakończeniu I wojny światowej oraz przewodniczącym Komitetu Narodowego Polskiego.

Roman Dmowski był jednym z najważniejszych polskich polityków w okresie walki Polski o odzyskanie niepodległości. 15 sierpnia 1917 roku został przewodniczącym powstałego w Lozannie Komitetu Narodowego Polskiego, który tworzyli politycy Narodowej Demokracji i Stronnictwa Polityki Realnej. Ponad miesiąc później, 20 września 1917 roku Komitet Narodowy Polskiego został uznany przez francuski rząd za oficjalną reprezentację Polski. Kolejnymi państwami, które postąpiły podobnie były Wielka Brytania, Stany Zjednoczone i Włochy.

W 1919 roku Roman Dmowski wspólnie z Ignacym Paderewskim reprezentował Polskę na konferencji pokojowej w Paryżu i wspólnie z nim 28 czerwca 1919 roku podpisał w imieniu Polski traktat wersalski.

W okresie odrodzenia II Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919-1922 Roman Dmowski został posłem na sejm RP, w czasie wojny polsko-bolszewickiej wszedł w skład Rady Obrony Państwa, z której dość szybko ustąpił. W 1923 roku pełnił w rządzie Wincentego Witosa funkcję ministra spraw zagranicznych.

Po przewrocie majowym w 1926 roku założył opozycyjny wobec władz państwowych Obóz Wielkiej Polski, zaś w 1928 roku utworzył Stronnictwo Narodowe. W 1933 roku Obóz Wielkiej Polski został decyzją władz rozwiązany. Warto dodać, że Roman Dmowski był zwolennikiem państwa polskiego, w którym mniejszości narodowe poddane zostaną spolonizowaniu. Dmowski dostrzegał, że mniejszości narodowe – Litwini, Ukraińcy, Białorusini i Żydzi stanowią zagrożenie dla młodego, niepodległego państwa polskiego. Dlatego też nie był zwolennikiem, aby granice Polski były szeroko rozciągnięte na Wschód, co miało miejsce po pokoju ryskim, gdzie w granicach wolnego Polski znalazły się mniejszości narodowe, które według Dmowskiego stale zagrażały jedności odrodzonej Rzeczypospolitej Polskiej.

Roman Dmowski zmarł po długiej chorobie 2 stycznia 1939 roku w Drozdowie koło Łomży.

Zdjęcie: Roman Dmowski,poseł. Fotografia portretowa, źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, sygnatura: 1-A-493.