HISTORIA - KARTKA Z KALENDARZA - 12 SIERPNIA

12 sierpnia 1914 roku Wielka Brytania wypowiedziała wojnę Austro – Węgrom, a dzień wcześniej, 11 sierpnia zrobiła to Francja. Tym samym monarchia Habsburgów była w stanie wojny z Serbią, Rosją, Wielką Brytanią i Francją.

Kiedy 28 lipca 1914 roku Austro-Węgry wypowiedziały wojnę Serbii, co było konsekwencją zamachu 28 czerwca na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda i niespełnieniu żądań austriackich przez rząd serbski, zapoczątkowana została tzw. zasada domina, co doprowadziło do wybuchu ogólnoświatowego konfliktu, który zmienił polityczną mapę Europę po 1918 roku.

1 sierpnia Niemcy wypowiedziały wojnę Rosji, 3 sierpnia Niemcy wypowiedziały wojnę Francji, a w nocy z 3 na 4 sierpnia wojska niemieckie przekroczyły granicę belgijską, rozpoczynając tym samym wojnę z Francją i Wielką Brytanią, która wobec pogwałcenia neutralności Belgii i w obawie przed pozostawieniem samej sobie Francji, 4 sierpnia zdecydowała się wypowiedzieć wojnę Niemcom.

Między 4 a 5 sierpnia Stany Zjednoczone Ameryki, Szwecja, Norwegia i Hiszpania ogłosiły neutralność wobec konfliktu, zaś 6 sierpnia Austro-Węgry wypowiedziały wojnę Rosji, a Serbia – Niemcom. Chiny z kolei ogłosiły neutralność.

W kolejnych dniach: 11 sierpnia Francja wypowiedziała wojnę Austro-Węgrom, 12 sierpnia
Wielka Brytania wypowiedziała wojnę Austro-Węgrom, tym samym największe mocarstwa europejskie: Niemcy, Francja, Wielka Brytania, Rosja i Austro-Węgry znalazły się w stanie wojny.

Warto podkreślić, że w kolejnych miesiącach i latach do wojny przystąpiły kolejne państwa jak:
1914 rok:
- Japonia - 23 sierpnia 1914 roku wypowiedziała wojnę Niemcom;
- Turcja – między 2 a 5 listopada 1914 wypowiedziały jej wojnę Rosja, Wielka Brytania i Francja;

1915 rok:
- Turcja – 14 października wypowiedziała wojnę Serbii;
- Włochy – 23 maja 1915 roku wypowiedziały wojnę Austro-Węgrom;
- Bułgaria – 14 października 1915 roku wypowiedziała wojnę Serbii, zaś między 15 a 20 października państwa Ententy wypowiedziały wojnę Bułgarii;

1916 rok:
- Rumunia – 28 sierpnia 1916 roku Rumunia wypowiedziała wojnę Austro-Węgrom, zaś Niemcy wypowiedziały wojnę Rumunii, z kolei 30 sierpnia Turcja wypowiedziała wojnę Rumunii oraz 1 września Bułgaria wypowiedziała wojnę Rumunii;

1917 rok:
- Stany Zjednoczono –  6 kwietnia 1917 roku wypowiedziały wojnę Niemcom, z kolei 7 grudnia 1917 roku USA wypowiedziały wojnę Austro-Węgrom;
- Chiny – 14 sierpnia 1917 roku wypowiedziały wojnę Niemcom;
W I wojnie światowej wzięła udział m.in. również Grecja, która najpierw popierała Państwa Centralne – Niemcy i Austro-Węgry, zaś między 1916 a 1917 przeszła na stronę Francji i Wielkiej Brytanii.

I wojna światowa zakończyła się traktatem wersalskim w 1919 roku, który upokarzał i całkowicie obarczał Niemcy i państwa Trójprzymierza za jej rozpętanie. Traktat wersalski był najważniejszym z zawartych traktatów. Podpisano go w Wersalu 28 czerwca 1919 roku, a narzucał on pokonanym Niemcom bardzo ciężkie warunki. Utraciły one nie tylko terytoria na rzecz Francji, Polski, Belgii, Danii, Czechosłowacji, ale również narzucono na Niemcy ogromne reparacje wojenne, jak również ograniczenia wojskowe, zgodnie z którymi w Niemczech mogła istnieć tylko zawodowa armia licząca 100 tysięcy żołnierzy. Armia ta pozbawiona lotnictwa, marynarki wojennej, ciężkiej artylerii czy czołgów, już nigdy nie miała stanowić zagrożenia dla porządku i ładu europejskiego.

Warto dodać, że kiedy Niemcy podpisywali rozejm, armie niemieckie wciąż znajdowały się jeszcze na ziemiach francuskich i belgijskich. Taka sytuacja nie zdarzyła się nigdy dotąd w dziejach, dlatego też dla większości Niemców narzucone warunki pokoju były szokiem i już w latach dwudziestych XX wieku spowodowały społeczne niezadowolenie, głównie związane ze spłatą reparacji wojennych, których wysokość ustalono w 1921 roku na 132 mld marek w złocie.

Traktat wersalski w żaden sposób nie rozwiązał problemów po zakończeniu I wojny światowej, a niejednokrotnie je spotęgował. Traktat mające zapewnić „wieczny pokój” minął się z celem, bowiem niespełna dwadzieścia lat po jego ustanowieniu rozpętała się kolejna wojna, a świat stanął w płomieniach, z jeszcze większą liczbą ofiar, zniszczeń, a także zbrodniami i ludobójstwem na skalę „przemysłową”. Nie można oczywiście obarczać traktatu wersalskiego winą za wywołanie II wojny światowej, jednak z pewnością stworzył on podłoże do powstania systemów nacjonalistycznych i wrogości między narodami.

Zdjęcie: Piechota w czasie ataku na bagnety (w starych mundurach jakie armia francuska nosiła w pierwszych miesiącach wojny), źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, data wydarzenia: 1914 rok, sygnatura: 1-E-6110.