Będzin leżący w województwie śląskim nad rzeką Czarną Przemszą jest nie tylko ważnym ośrodkiem kulturalnym, gospodarczym i przemysłowym, ale również historycznym. Charakterystycznym miejscem i najważniejszym zabytkiem Będzina jest zamek królewski, który powstał za czasów Kazimierza Wielkiego i odnotowany jest w dokumentach z 1349 roku.
Zamek został zbudowany jako ważny system obronny zachodniej granicy Królestwa Polskiego od strony Śląska i Królestwa Czech. Przylegająca do zamku osada otrzymała w 1358 roku prawa miejskie, a z racji położenia tuż przy granicy miasto spełniało bardzo ważną rolę gospodarczą, militarną i polityczną. Na zamku gościł w 1364 roku cesarz niemiecki i król czeski Karol IV Luksemburski, zaś w 1432 roku król Władysław II Jagiełło.
Zamek w Będzinie. Tutaj więziono Maksymiliana III Habsburga, fot. Tomasz Sanecki
Kolejnym ważnym wydarzeniem w dziejach Będzina było zawarcie 9 marca 1589 roku traktatu bytomsko-będzińskiego, na mocy którego Zygmunt III Waza uznany został za króla Polski, zaś jego rywal – arcyksiążę Maksymilian III Habsburg zrzekł się pretensji do korony polskiej – więcej w artykule Decyzja, która zaważyła na losach Rzeczpospolitej
Warto podkreślić, że po przegranej bitwie pod Byczyną w styczniu 1588 roku, Maksymilian III Habsburg został przez hetmana Jana Zamojskiego uwięziony na zamku w Będzinie.
Na zamku będzińskim gościli ponadto królowie polscy – Henryk Walezy w 1574 roku, Jan III Sobieski w 1683 roku w drodze na odsiecz Wiedniowi obleganemu przez Turków, a także August II Mocny, który przybył do Będzina w 1697 roku.
W 1616 roku część miasta spaliła się wraz z zamkiem, który odbudowano, jednak podczas potopu szwedzkiego zamek został zniszczony i na wiele lat pozostał ruiną. Odbudował go hrabia Edward Raczyński w pierwszej połowie XIX wieku, a pracami kierował Franciszek Maria Lanci. W odrestaurowanym zamku miała powstać Szkoła Akademiczno-Górnicza, ale zaniechano tego projektu, co spowodowało, że zamek znowu popadł w ruinę. Zamek odbudowano ponownie w 1956 roku i przekazano na siedzibę Muzeum Zagłębia w Będzinie.
Oprócz zamku godnymi zobaczenia w Będzinie są również:
Górę Świętej Doroty w Będzinie-Grodźcu – widać z niej piękną panoramę Śląska i Zagłębia;
Kościół św. Doroty;
Pałac Mieroszewskich;
Mury miejskie;
Wzgórze zamkowe z zamkiem;
Podziemia będzińskie.