Królewski zamek w Chęcinach, wzniesiony najprawdopodobniej na przełomie XIII i XIV wieku przez króla Czech i Polski Wacław II, to jeden z najpiękniejszych zabytków województwa świętokrzyskiego.
Pierwsza wzmianka o zamku pochodzi z 1306 roku z czasów Władysława Łokietka, który przekazał go biskupowi krakowskiemu Janowi Muskacie. Zamek w Chęcinach odgrywał ważną rolę w Polsce piastowskiej. Warto wspomnieć, że 26 maja 1331 roku doszło tutaj do zjazdu możnowładztwa i rycerstwa ziem wchodzących w skład ówczesnej Polski, jak również tutaj odbyła się koncentracja wojsk przed zwycięską bitwą Polaków nad Zakonem Krzyżackim pod Płowcami w 1331 roku.
Zamek Królewski w Chęcinach – perła świętokrzyskiego, fot. Tomasz Sanecki
Od XIV wieku twierdza w Chęcinach pełniła funkcję więzienia stanu, a swoje kary odbywali tutaj między innymi: Andrzej Garbaty, przyrodni brat, a zarazem zacięty wróg Władysława Jagiełły oraz Jan Hińcza z Rogowa, a także po bitwie pod Grunwaldem w 1410 roku więziono w zamku w Chęcinach Michała Küchmeistera von Sternberga, późniejszego wielkiego mistrza Zakonu Krzyżackiego.
W Chęcinach gościli polscy królowie jak: Władysław Łokietek, Kazimierz Wielki, Władysław Jagiełło oraz żona Zygmunta I Starego – Bona Sforza, co świadczyło o jego randze w czasach Królestwa Polskiego.
Pozycja zamku w Chęcinach uległa zmianie po potopie szwedzkim w 1655 roku, bowiem uległ on zniszczeniu. Zamek zaczął podupadać, a po wielkiej wojnie północnej, również wojska szwedzkie dokonały kolejnych zniszczeń, co doprowadziło do stopniowej degradacji zamku. Mury zamkowe zaczęły służyć lokalnej ludności jako budulec, a kolejne zniszczenie – wskutek austriackiego ostrzału w czasie I wojny światowej uszkodzono wieże – skutkowało jego dalszym upadkiem.
Dopiero po II wojnie światowej rozpoczęto prace konserwatorskie. W latach 1948 – 1949 odremontowano zamkowe wieże, zaś w kolejnych latach odbudowano mury, a prowadzone w XXI wieku prace rewitalizacyjne umożliwiły wykonanie prac górnego i dolnego dziedzińca zamku, pełną nocną iluminację zamku oraz robót adaptacyjno-odtworzeniowych (udostępniono m.in. pomieszczenia dawnej kaplicy i skarbca oraz zachodnią wieżę dla zwiedzających). Dzięki temu zdecydowanie podniesiono atrakcyjność zamku, który jest dzisiaj jednym z najważniejszych obiektów zabytkowych w województwie świętokrzyskim, chętnie odwiedzanym przez turystów z Polski i zagranicy.