Zamek Pieskowa Skała znajdujący się na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego to jeden z najpiękniejszych w Polsce przykładów architektury renesansowej. To właśnie w nim kręcono jeden z najpopularniejszych seriali w naszym kraju „Janosik”, ale również „Królowa Bona” oraz nagrywano sceny z historycznych filmów jak: „Ogniem i Mieczem”, „Pan Wołodyjowski” oraz „Potop”. Zamek Pieskowa Skała to jeden z najczęściej odwiedzanych obiektów na Jurze Krakowsko – Częstochowskiej i z pewnością należy do największych atrakcji na Szlaku Orlich Gniazd.
Strzegł drogi z Krakowa na Śląsk – Zamek Pieskowa Skała, fot. Tomasz Sanecki
Pierwsze wzmianki o zamku Pieskowa Skała pochodzą z 1315 roku, a więc okresu kiedy Władysław Łokietek walczył o koronę polską, jednak już wcześniej na terenie wsi Sułoszowa, gdzie znajduje się zamek, za czasów księcia Henryka Brodatego istniały fortyfikacje, które miały strzec drogi doliną Prądnika z Krakowa na Śląsk. Za panowania Kazimierza Wielkiego powstała tutaj królewska strażnica, składająca się z dolnego i górnego zamku.
Po śmierci ostatniego Piasta na tronie polskim, nowy król Ludwik Węgierski w 1377 roku przekazał zamek Piotrowi Szafrańcowi, a darowiznę tę potwierdził również późniejszy król Władysław Jagiełło. W XV wieku zamek rozbudowano, zaś w XVI wieku dzięki wysokiemu posagowi, jaki wniosła córka Zygmunta I Starego – Regina po ślubie z Hieronimem Szafrańcem, sekretarzem króla, rozpoczęła się przebudowa rezydencji Pieskowa Skała.
Renesansowa przebudowa zamku trwała zarówno za panowania Hieronika, jak i jego bratanka Stanisława Szafrańca. Okazała rezydencja z arkadowym dziedzieńcem i loggią oraz ogrody zamkowe są jednak zasługą wojewody sandomierskiego Stanisława Szafrańca. W 1608 roku zamek przeszedł na własność Macieja Łubnickiego, zaś w kolejnych latach rezydencja przechodziła w ręce kolejnych właścicieli jak: Zebrzydowskich, których przedstawiciel Michał Zebrzydowski wybudował nowe umocnienia, które jednak nie sprostały wojskom szwedzkim w 1655 roku.
Kolejnymi właścicielami zamku Pieskowa Skała był ród Wielopolskich, którzy w XVIII wieku dokonali po pożarze w 1718 roku remontu i przebudowy rezydencji, w której gościł ostatni król Polski Stanisław August Poniatowski. Od 1842 roku zamek przeszedł w ręce Mieroszewskich. Za czasów ich panowania na zamku doszło do groźnego pożaru w 1850 roku, walk w czasie powstania styczniowego w 1863 roku, czego efektem była grabież i zniszczenia dokonane na zamku przez rosyjskich żołnierzy. Po powstaniu styczniowym zniszczony zamek przebudował Sobiesław Mieroszewski, nadając mu neogotycki kształt. Pod koniec XIX wieu Mieroszewscy zdecydowali się na sprzedaż zamku, a od 1903 do 1939 roku na zamku działał pensjonat.
Po II wojnie światowej, w 1950 roku zamek Pieskowa Skała przejęło Ministerstwo Kultury i Sztuki. Na zamku przeprowadzono prace remontowe, konserwatorskie oraz badania architektoniczne, dzięki którym przywrócono zamkowi cechu architektury renesansowej, a w odrestaurowanym obiekcie w 1970 staraniem Państwowych Zbiorów Sztuki na Wawelu otwarto muzeum.
Dzisiaj zamek Pieskowa Skała oraz znajdująca się tuż obok niego wapienna skała, wysoka na 25 metrów Maczuga Herkulesa są najbardziej rozpoznawalnymi miejscami na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego. Zamek wraz z jego ekspozycjami stałymi i czasowymi można zwiedzać – szczegóły dotyczące zwiedzania oraz ceny biletów dostępne są na stronie Zamek Pieskowa Skała