Po tym rozejmie terytorium Rzeczpospolitej osiągnęło prawie 1 mln km2

11 grudnia 1618 roku został zawarty rozejm w Dywilinie kończący wojnę moskiewską, którą Rzeczpospolita Obojga Narodów prowadziła z Rosją. Rzeczpospolita otrzymała ziemię smoleńską, czernihowską i siewierską, a jej powierzchnia wzrosła prawie do 1 mln km2, co było największą powierzchnią, jaką Rzeczpospolita miała w swojej historii. Dla porównania, dzisiaj Polska ma powierzchnię 312 696 km², a Litwa 65 300 km².

Granice Rzeczpospolitej rozciągały się od Poznania na zachodzie po Smoleńsk, Mścisław, Czernichów i Połtawę na wschodzie oraz od Gdańska i Inflant /Parnawa, Dorpat/ na północy po Kamieniec Podolski, Bracław i Chocim na południu. Zatem swoimi granicami obejmowała obszar od Morza Bałtyckiego dosięgając prawie Morza Czarnego.

Współcześnie tereny zajmowane przez Rzeczpospolitą poza Polską i Litwą należą do takich państw jak: Rosja, Łotwa, Estonia, Białoruś, Ukraina, Słowacja oraz Mołdawia.

Mapa – Podział administracyjny Rzeczpospolitej Obojga Narodów w 1619 roku – źródło: autor: Poznaniak, CC BY-SA 3.0, plik udostępniony jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0.

Jak doszło do podpisania rozejmu w Dywilinie?

Śmierć w 1598 roku ostatniego cara Rosji z dynastii Rurykowiczów – syna Iwana IV Groźnego, spowodowała walki o tron. Do walki tej włączyła się Rzeczpospolita, która poparła rzekomego syna Iwana Groźnego – zwanego Dymitrem Samozwańcem. Po otrzymaniu poparcia w Polsce wkroczył do Moskwy w 1605 roku i koronował się na cara. Został jednak obalony, co pogrążyło Rosję w chaosie, który wykorzystała Rzeczpospolita.

W 1609 roku Zygmunt III Waza wykorzystując sytuację rozpoczął wojnę. Polacy oblegli Smoleńsk, a 4 lipca 1610 roku hetman Stanisław Żółkiewski rozbił siły moskiewskie Dymitra Szujskiego pod Kłuszynem, co otwarło Polakom drogę do Moskwy. Zawarty rozejm z bojarami rosyjskimi zawierał klauzulę, że carem miał zostać syn Zygmunta III Wazy – Władysław Waza.

Na porozumienia nie przystał Zygmunt III Waza, który nie zgadzał się, aby syn przeszedł na prawosławie, co doprowadził do dalszego konfliktu Polaków z bojarami. W jego wyniku carem wybrano Michała Romanowa, a polski garnizon w Moskwie skapitulował. Wojna ostatecznie trwała do 1618 roku, kiedy 11 grudnia 1618 roku został zawarty rozejm na 14,5 roku. W jego efekcie Rzeczpospolita uzyskała ziemię siewierską, smoleńską i czernihowską, a jej powierzchnia osiągnęła 990 tys. km2, co stanowiło największą powierzchnię, jaką Rzeczpospolita miała w historii.

W rozejmie w Dywilinie pominięto sprawę zrzeczenia się tytułu cara przez Władysława Zygmuntowicza. Ziemie nabyte w 1618 roku Polska utraciła w 1667 na podstawie rozejmu w Andruszowie.

Scroll to Top