4 lutego 1945 roku w Jałcie rozpoczęła się konferencja z udziałem przywódców Stanów Zjednoczonych – Franklina Delano Roosevelta, Wielkiej Brytanii – Winstona Churchilla i Związku Radzieckiego – Józef Stalina.
Konferencja w Jałcie była drugim z trzech spotkań tzw. Wielkiej Trójki, która zdecydowała o powojennej mapie politycznej nie tylko Europy, ale większości świata. Podczas trwającej do 11 lutego konferencji światowi przywódcy podjęli bardzo niekorzystne decyzje w stosunku do Polski. Stalin otrzymał dzięki poparciu Roosevelta wolną rękę w Europie Wschodniej i Środkowo-Wschodniej. Decyzja ta miała wpływ na miliony osób zamieszkujących kraje środkowej Europy, jak Polska, Węgry, Rumunia czy Czechosłowacja.
Warto podkreślić, że postanowienia konferencji jałtańskiej miały wpływ na polityczną mapę Europy aż do upadku Związku Radzieckiego w 1991 roku.
Poza ustaleniami w sprawie Europy Środkowo-Wschodniej, światowi przywódcy ustalili również przyszłość Niemiec, które miały być objęte okupacją aliantów i podzielona na strefy – sowiecką, amerykańską, brytyjską i francuską. Partia nazistowska miała zostać zdelegalizowana, a zbrodniarze wojenni postawieni przed sądem, jak również Niemcy zdemilitaryzowane. Ponadto ZSRR miał włączyć się do wojny przeciwko Japonii, a Stalin otrzymał zapewnienie, że otrzyma kontrolę nad Mongolią, Wyspami Kurylskimi, południowym Sachalinem oraz bazą morską w Port Artur.
Warto dodać, że 13 lutego 1945 roku rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie wydał po konferencji w Jałcie oświadczenie, w którym stwierdzał, że:
„Decyzje Konferencji Trzech dotyczące Polski nie mogą być uznane przez Rząd Polski i nie mogą obowiązywać Narodu Polskiego. Oderwanie od Polski wschodniej połowy jej terytorium przez narzucenie tzw. linii Curzona jako granicy polsko-sowieckiej Naród Polski przyjmie jako nowy rozbiór Polski, tym razem dokonany przez sojuszników Polski”
Oświadczenie rządu polskiego wydane przez premiera RP na uchodźstwie Tomasza Arciszewskiego nie miało już żadnego znaczenia. Decyzje w sprawie Polski zostały już podjęte między 4 a 11 lutego w Jałcie. Churchill, Roosevelt zgodzili się na dyktat Stalina. Ziemie wschodnie zostały odebrane Polsce na rzecz Związku Radzieckiego, a wschodnia granica Polski miała przebiegać wzdłuż tzw. linii Curzona. Ponadto światowi przywódcy omówili także kwestię powstania Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej, a także przeprowadzonych przez niego wolnych i demokratycznych wyborów. Wiele spraw, które zostały podane do publicznej wiadomości były pustymi frazesami, jak również informacja o kwestii granicy wschodniej wywołała protesty rządu polskiego na uchodźstwie, o którym w komunikacie z Konferencji Jałtańskiej ani słowem nie wspomniano, choć nadal był uznawany przez Wielką Brytanią i Stany Zjednoczone.