3 lipca 1866 roku w bitwie pod Sadową wojska pruskie pokonały Austriaków. Efektem klęski Austriaków było podpisanie pokoju w Pradze, na mocy którego Austria musiała zrzec się prawa na rzec Prus – Holsztynu i Szlezwiku oraz Wenecji na rzecz Włoch. Prusom podporządkowano również Hanower, Hesję Elektorską, Księstwo Nassau oraz Wolne Miasto Frankfurt.
Bitwa pod Sadową nie tylko potwierdziła przewagę Prusa nad Austrią, ale również umożliwiła w przyszłości zjednoczenie ziem niemieckich i utworzenie Cesarstwa Niemieckiego. W bitwie wzięło udział około 440 tysięcy żołnierzy, a Prusacy dysponowali nie tylko przewagą liczebną, ale również technologiczną – karabiny Dreyse M1849 wystrzeliwały pociski z częstotliwością około 4 razy większą niż broń austriacka.
Warto podkreślić, że w bitwie doskonałym kunsztem dowodzenie wykazał się feldmarszałek Helmut Karl von Moltke. W bitwie poległo około 6 tysięcy żołnierzy wojsk cesarskich, a ponad 22 tysiące dostało się do niewoli. Wśród walczących żołnierzy zarówno po stronie Prus, jak i Cesarstwa było wielu Polaków, przymusowo wcielonych do armii.
Bitwa pod Sadową w 1866 roku było decydującym momentem wojny prusko – austriackiej o hegemonię w Związku Niemieckim. Wojna z Austrią w 1866 roku zakończona została pokojem w Pradze 23 sierpnia 1866 roku, na mocy którego Austria zgodziła się na rozwiązanie Związku Niemieckiego, na nową organizację Niemiec bez swego udziału, a także zrzeczenie się praw do Szlezwiku i Holsztyna.
Austria mimo poniesionych klęsk i upokorzenia nie była w oczach Bismarcka wrogiem, którego należało zniszczyć, ponadto liczył, że w przyszłości austriacka neutralność w razie konfliktu z Francją będzie bardzo korzystna, dlatego Bismarck nie chciał upokarzać Austrii, zagarniać np. Śląsk Cieszyński czy część Czech.
Zwycięstwo pod Sadową było jednym z przełomowych etapów w drodze do zjednoczenia Niemiec pod berłem Prus.
Zdjęcia:
Otto von Bismarck, kanclerz Cesarstwa Niemieckiego – reprodukcja obrazu sprzed 1890 roku, źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, sygnatura: 1-E-10137;
Portret Otto von Bismarcka, fotografia wykonana przez Zakład Reprografii Biblioteki Narodowej w 1981 z fot. wykonanej ok. 1870 r. przez Kunst Verlag de Photographischen Gesellschaft w Berlinie. Oryginał znajduje się w albumie Orzeszkowej Bibliotece Uniwersyteckiej w Łodzi, Sygnatura: F.48027/I, źródło: Biblioteka Cyfrowa, domena publiczna.