KARTKA Z KALENDARZA – 22 MARCA

22 marca 1609 roku w Krakowie urodził się Jan II Kazimierz Waza, król Polski w latach 1648 – 1668.

Jan Kazimierz Waza był synem króla Polski Zygmunta III Wazy i bratem króla Polski Władysława IV Wazy. Objął rządy w państwie, w którym w 1648 roku wybuchło największe w Rzeczypospolitej Obojga Narodów powstanie na Ukrainie, zwane powstaniem Bohdana Chmielnickiego. Miało ono wpływ na osłabienie wewnętrzne Rzeczypospolitej, które wykorzystały Rosja i Szwecja.

Jan Kazimierz był ostatnim polskim monarchą z dynastii Wazów. Jego panowanie przypadło na okres kryzysu Rzeczypospolitej spowodowanego ciągłymi wojnami. Powstanie Chmielnickiego, potop szwedzki w latach 1655 – 1660, wojna z Rosją, a także próba rozbioru Rzeczypospolitej Obojga Narodów na mocy traktatu w Radnot z 1656 roku. Tak wyglądały czasy panowania Jana Kazimierza, który zdając sobie sprawę z trudności wewnętrznych i zewnętrznych próbował przeprowadzić szereg reform w kraju.

Otoczenie monarchy opracowało plan zniesienia liberum veto i wprowadzenia elekcji vivente rege czyli za życia panującego władcy. Jana Kazimierza wspierała jego żona Maria Ludwika Gonzaga, jednak zdecydowany sprzeciw polskiej szlachty, chcącej utrzymać zasady złotej wolności szlacheckiej doprowadziły do rokoszu – wypowiedzenia posłuszeństwa królowi. Na jego czele stanął jeden z największych wodzów XVII – wiecznej Rzeczypospolitej – hetman Jerzy Sebastian Lubomirski.

Rokosz doprowadził do kolejnego osłabienia wewnętrznego Polski, a Jan Kazimierz wobec oporu szlachty i braku jakichkolwiek szans na reformy zdecydował się na abdykację, która nastąpiła 16 września 1668 roku. Ostatnie cztery lata swojego życia były król Polski spędził w opactwie Saint Germain des Pres pod Paryżem, gdzie zmarł 16 grudnia 1672 roku. W 1675 roku zwłoki Jana Kazimierza sprowadzono do Polski, a w 1676 roku pochowano na Wawelu.

Zdjęcia:

Jan Kazimierz Waza, autor: Królowie i książęta: rysunki Jana Matejki, Współautorzy: Smolka, Stanisław (1854-1924), Rybkowski, Tadeusz (1848-1926), Sokołowski, August (1846-1921), adres wydawniczy: Wiedeń : nakład Maurycego Perlesa, [ca 1893], sygnatura: A.2917/Repr.XIX/IV-27, Biblioteka Narodowa, domena publiczna, s. 89;

Portret króla Jana II Kazimierza Wazy, według Daniela Schultza – około 1660 roku, za Wikimedia Commons, domena publiczna;

Apoteoza króla Jana Kazimierza Wazy, autor: Hondius Wilhelm (post 1597-1652), rysunek z 1649 roku, współautor: Boy Adolf (1612-post 1680). Aut. wzoru, sygnatura: G.219/Sz.1, Biblioteka Narodowa, domena publiczna.

Scroll to Top