21 października 1831 roku upadła twierdza Zamość. Datę tę uznaje się za zakończenie powstania listopadowego, które po klęsce pod Ostrołęką w maju 1831 roku zaczęło chylić się ku upadkowi.
Wraz z kapitulacją Warszawy 8 września 1831 roku powstanie listopadowe praktycznie już upadło, jednak wciąż broniły się twierdza Modlin i Zamość. 5 października 1831 roku ostatni wódz naczelny powstania listopadowego gen. Maciej Rybiński z 20-tysięcznym korpusem przekroczył granicę pruską na rzece Pisie i złożył broń. Tam żołnierze korpusu i członkowie Rządu Narodowego zostali internowani. Wkrótce 9 października skapitulowała twierdza Modlina, co oznaczało, że jedyną twierdzą, która stawiała opór był Zamość. Tam pod dowództwem generała brygady Jana Krysińskiego, który dowodził około 4-tysięczną załogą twierdzy wciąż trwały starcia z wojskami rosyjskimi. Na wieść o klęsce powstania i poddaniu się pozostałych oddziałów generał Krysiński zdecydował się poddać Rosjanom 21 października 1831 roku.
Upadek twierdzy Zamość – ostatniego punktu oporu Polaków w powstaniu listopadowym – uznawane jest za faktyczną datę końca powstania, które trwało od listopada 1830 roku.
Zdjęcia:
Die Schlacht von Ostrołenka 26 May 1831 : Ein Thiel der Polnischen Armee, Bitwa pod Ostrołęką, 26 maja 1831 roku, sygnatura: G.65965/II, źródło: Biblioteka Narodowa, domena publiczna;
Bitwa pod Ostrołęką, autor: Juliusz Kossak (1824–1899), data powstania: 1873 rok, zbiór: Muzeum Okręgowe w Toruniu, źródło: za Wikimedia Commons, domena publiczna;
Fotografia obrazu Stanisława Bagieńskiego „Józef Bem pod Ostrołęką” z 1927 roku, sygnatura: F.41965/II, źródło: Biblioteka Narodowa, domena publiczna;
Polski Prometeusz, obraz Horace Verneta jako alegoria upadku powstania listopadowego w 1831 roku, autor: Horace Verneta 1789 – 1863, zbiór: Biblioteka Polska w Paryżu, data obrazu: 1831 rok, za Wikimedia Commons, domena publiczna.