11 maja 1573 roku Henryk III Walezy został ogłoszony królem Polski. Jego wybór został dokonany w drodze elekcji viritim, czyli takiej, w której udział mógł wziąć każdy szlachcic.
Na pierwszego elekcyjnego /w drodze elekcji viritim/ króla Henryk III Walezy został koronowany 21 lutego 1574 roku w katedrze wawelskiej w Krakowie. Walezy objął tron polski po śmierci ostatniego Jagiellona – Zygmunta II Augusta, który zmarł bezpotomnie /pojawiają się jednak opinie, że miał dwie nieślubne córki/. W chwili objęcia polskiego tronu Henryk Walezy miał 22 lata, jednak jego rządy jako króla polskiego trwały zaledwie kilka miesięcy, bowiem po śmierci brata Karola IX zdecydował się na ucieczkę z kraju z 18 na 19 czerwca 1574 roku.
W Polsce Walezy od początku toczył spory z polską szlachtą m.in.: o zaprzysiężenie artykułów henrykowskich oraz ślub ze starszą o około 30 lat siostrą zmarłego Zygmunta II Augusta – Anna Jagiellonką. Po ucieczce z Polsce objął rządy we Francji jako Henryk III – został koronowany w lutym 1575 roku jako Henryk III. Obejmując rządy we Francji próbował zakończyć trwające tam wojny religijne.
Henryk Walezy był ostatnim z dynastii Walezjuszy na tronie francuskim. Zmarł 2 sierpnia 1589 roku w Saint-Cloud koło Paryża, zasztyletowany przez dominikanina Jakuba Clémenta, który podstępem otrzymał u króla audiencję i wbił mu nóż w podbrzusze.
