1 września 1939 roku Niemcy zaatakowały Polskę, a dwa dni później – 3 września, Francja i Wielka Brytania wypowiedziały wojnę Niemcom, co zapoczątkowało trwający 6 lat światowy konflikt zbrojny.
O 4.45 niemiecki pancernik Schleswig-Holstein zaczął ostrzeliwać polską składnicę wojskową na Westerplatte. Trwająca od 1 do 7 września obrona Westerplatte przez polskich żołnierzy była zarazem pierwszą bitwą II wojny światowej w Europie. Warto dodać, że już w nocy z 31 sierpnia na 1 września 1939 roku schron bojowy w Bytomiu – Łagiewnikach należący do Obszaru Warownego Śląsk został zaatakowany przez Freikorps, a więc wcześniej, niż Niemcy zaatakowali Westerplatte i zanim rozpoczęli bombardowanie Wielunia. Pierwszy bomby z kolei spadły o 4:34 na Tczew, bowiem nalot miał na celu zniszczenie stacji odpalania ładunków i kabli prowadzących do ładunków pod mostem, będącym kluczowym obiektem dla przeprawy przez Wisłę. Niemcom udało się przerwać kable prowadzące do ładunków, jednak polscy saperzy naprawili je, co umożliwiło im wysadzenie części przepraw.
Na Westerplatte liczące ok. 200 żołnierzy polskie oddziały bohatersko broniły placówki, odpierając ataki zarówno z morza, lądu, jak i powietrza. Załoga Westerplatte miała utrzymać się na pozycjach przez 12 godzin, a broniła się 7 dni, dzięki czemu ich postawa urosła do miana legendy i już w czasie trwania kampanii wrześniowej była symbolem polskiego oporu przeciwko niemieckiej agresji.
Polska mimo bohaterskiej obrony, miażdżącej przewagi wroga, ataku 17 września Związku Radzieckiego na wschodnie granicy Polski, ale także zdrady naszych sojuszników – Wielkiej Brytanii i Francji, które nie udzieliły nam pomocy – po miesiącu walk przestała istnieć i została podzielona między Niemcy i Związek Radziecki.
W tym czasie do historii przeszła obrona Westerplatte, bitwa nad Bzurą – największe starcie kampanii wrześniowej – Łodzią, Wizną, Tomaszowem Lubelskim, Mokrą, twierdzą Modlin, Kockiem – ostatnia bitwa kampanii wrześniowej stoczona przez regularne wojsko – a także obrona Warszawy, Helu, Gdyni, Kępy Oksywskiej i innych miast.
Klęska wrześniowa mimo upadku państwa podzielonego między nazistowskie Niemcy i Związek Radziecki nie zachwiała polskim społeczeństwem i żołnierzami. Powstały we Francji, a później przeniesiony do Wielkiej Brytanii rząd polski na czele z gen. Władysławem Sikorskim był symbolem polskiego oporu, a Polacy walcząc na frontach II wojny światowej w Europie i Afryce Północnej udowodnili nie tylko swoją wartość bojową, ale potwierdzali, że mimo klęski we wrześniu 1939 roku polski żołnierz nie złożył broni. Dowodem na to był udział polskich żołnierzy w bitwach o Narwik, Monte Cassino, Arnhem i wielu innych miastach europejskich, ale także w Afryce Północnej.
Zdjęcia:
Niemieccy żołnierze przeszukują Westerplatte po kapitulacji, źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, data wydarzenia: 7 września 1939 roku, sygnatura: 2-18;
Wysadzony przez wojska polskie most kolejowy na Wiśle, źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, data wydarzenia: 7 września 1939 roku, sygnatura: 2-7552;
Płonące Warsztaty Portowe Rady Portu i Dróg Wodnych położone przy ogrodzeniu Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Wersterplatte. Fotografia wykonana z Nowego Portu w Gdańsku, data wydarzenia: 1 września 1939 roku, sygnatura: 2-65, źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, domena publiczna;
Admirał Erich Reader (2 z lewej) i gauleiter okręgu gdańskiego Albert Forster (3 z lewej) oglądają zniszczenia na Westerplatte, data wydarzenia: 18 września 1939 roku, sygnatura: 2-66, źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, domena publiczna;
Polscy jeńcy przed jednym z bunkrów, pilnowani przez niemieckich żołnierzy, data wydarzenia: wrzesień 1939 roku, sygnatura: 2-111, źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, domena publiczna;
Express Poranny 1939, nr 242 (2 września), Czasopisma, Współautor: Nowicki Adam (1865-1949) – Redakcja, Wydawca: Warszawskie Towarzystwo Wydawnicze, Academica ID: 905045, Źródło: Biblioteka Narodowa, domena publiczna;
Express Poranny 1939, nr 243 (3 września), Czasopisma, Współautor: Nowicki Adam (1865-1949) – Redakcja, Wydawca: Warszawskie Towarzystwo Wydawnicze, Academica ID: 905031, Źródło: Biblioteka Narodowa, domena publiczna;
Kurjer Poranny 1939, nr 243 (3 września), Czasopisma, Współautor: Fryze Feliks (1843-1907) – Redakcja, Wydawca: Feliks Fryze, Academica ID: 916981, Źródło: Biblioteka Narodowa, domena publiczna.