To jedno z najpiękniej położonych uzdrowisk w Małopolsce. Żegiestów-Zdrój w dolinie Popradu urzeka swoim pięknem, ale również ma ogromne znaczenie dla leczenia chorób reumatycznych, a także schorzeń układu oddechowego, pokarmowego, moczowego oraz otyłości i cukrzycy. Mimo że uzdrowisko powstało dopiero w XIX wieku, początki wsi Żegiestów sięgają XVI wieku, gdy w 1575 roku na mocy przywileju nadanego przez biskupa Franciszka Kraśnickiego, założył ją Hawryła Juranek.
Odkrycie zdrowotnych właściwości wód mineralnych
Początki Żegiestowa-Zdroju sięgają 1846 roku, gdy Ignacy Medwecki, założyciel uzdrowiska, dostrzegł potencjał znajdujących się tutaj wód mineralnych i podjął działania mające na celu powstanie kurortu leczniczego. W 1846 roku to właśnie Ignacy Medwecki w Potoku Szczawnym odkrył źródło niezwykłej wody, która intensywnie bulgotała na powierzchni. Dokładniejsze badania umożliwiły mu odkrycie nowego źródła wody mineralnej, które nazwał źródłem „Anna”, na cześć swojej żony Anny Sowińskiej. Następnie dr Józef Dietl – polski lekarz, polityk, profesor i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, a także prezydent Krakowa w latach 1866-1874 potwierdził ogromne znaczenie i właściwości zdrowotne lokalnych źródeł mineralnych. Dzięki niemu uzdrowisko Żegiestów-Zdrój zyskało renomę, a kuracjusze szukający pomocy w różnych dolegliwościach korzystali coraz chętniej z wód mineralnych odkrytych w Żegiestowie.
Dom Zdrojowy w Żegiestowie-Zdroju
Powstanie Domu Zdrojowego w Żegiestowie-Zdroju w 1929 roku umożliwiło dalszy rozwój tej miejscowości. Nowoczesny budynek zaprojektowany przez Adolfa Szyszko-Bohusza był symbolem nowoczesności ery międzywojnia w Polsce.
Warto jednak wspomnieć, że początkowo /w 1857 roku/ w Żegiestowie-Zdroju znajdowały się drewniane budynki, m.in.: Dom Biały, Restauracja oraz Dom Szwajcarski. W 1877 roku drewniane zabudowania zastąpione zostały okazałym Domem Zdrojowym, powstał również deptak, łaźnie mineralne, a wokół uzdrowiska powstawały także wille. Duże znaczenie dla rozwoju uzdrowiska miało doprowadzenie w 1876 roku kolei do Żegiestowa, co umożliwiło transport wód mineralnych poza obszar uzdrowiska. Warto dodać, że w pracach nad budową kolei w rejonie Żegiestowa ściągnięto robotników m.in. z Włoch, którzy pracowali nad powstaniem tunelu kolejowego łączącego Żegiestów-Zdrój z Muszyną.
Tunel dwukrotnie wysadzony
Ciekawostką związaną z tunelem jest jego dwukrotne wysadzenie. Najpierw w 1939 roku przez oddziały Wojska Polskiego, które w ten sposób chciały opóźnić marsz wojsk niemieckich we wrześniu 1939 roku. Z kolei w 1945 roku tunel wysadzili w styczniu Niemcy w ramach tzw. taktyki „spalonej ziemi”, której celem było niszczenie przed wkraczającymi wojskami sowieckimi całej istniejącej infrastruktury.
Tunel został odbudowany przez władze polskie w 1948 roku. Mający długość 513 metrów tunel dzisiaj stanowi kluczową infrastrukturę kolejową łączącą Żegiestów-Zdrój z Muszyną, co umożliwia połączenie ze Słowacją i Rumunią.
Uzdrowisko w XX wieku
Kolejni właściciele uzdrowiska: Karol Medwecki, Julian Krynicki, a także Michał Żyguliński i Stanisław Więckowski rozbudowywali kurort. Powstały nowe pensjonaty, wille, dzięki kolei coraz więcej kuracjuszy docierało do Żegiestowa-Zdroju, a w 1907 roku rozpoczęła się /zakończona w 1908 roku/ budowa kościoła pw. św. Kingi, której architektem był Jan Zawiejski – projektant m.in. Teatru Słowackiego w Krakowie. Z kolei w 1911 roku uruchomione zostały wodociągi i elektrownia, dzięki czemu nie tylko oświetlono pensjonaty i wille, ale także aleje spacerowe. Warto dodać, że w okresie międzywojennym powstawały kolejne pensjonaty i wille, zaś po wojnie obiekty zostały upaństwowione a kuracjusze byli kierowani do Żegiestowa-Zdroju przez Fundusz Wczasów Pracowniczych i zakłady pracy. Działające tutaj uzdrowiska, restauracje, sklepy oraz inne atrakcje turystyczne przyciągały również indywidualnych turystów, którzy tysiącami odwiedzali to jedno z najbardziej znanych w Małopolsce uzdrowisk.
Odrestaurowany Dom Zdrojowy znowu przyjmuje kuracjuszy
W XXI wieku nastał okres stagnacji dla Domu Zdrojowego, który po zamknięciu w 2002 roku popadał w ruinę. Dzięki staraniom spółki Cechini udało się przywrócić dawny blask Domowi Zdrojowemu, który ponownie został otwarty 1 maja 2025 roku. Komfortowe pokoje i apartamenty, nowoczesna baza zabiegowa, a także piękna okolica znowu sprzyjają napływowi kuracjuszy i turystów do Żegiestowa-Zdroju.
Pijalnia Anna
Historia tego źródła sięga 1846 roku, gdy Ignacy Medwecki odkrył nowe źródło wody mineralnej, które nazwał źródłem „Anna”, na cześć swojej żony Anny Sowińskiej. Pijalnia znajduje się około 350 metrów za Domem Zdrojowym w Żegiestowie-Zdroju. Można w niej nie tylko odpocząć, napić się wody mineralnej, ale również poznać historię uzdrowiska i zakupić pamiątki oraz wody mineralne wydobywane w Żegiestowie-Zdroju.
