Upadek Trzeciej Rzeszy w 1945 roku oraz schwytanie wielu prominentnych polityków, wojskowych i działaczy NSDAP, którzy najpierw stworzyli, a później realizowali hitlerowską machinę wojenną i ludobójstwa, umożliwiło osądzenie w Norymberdze takich zbrodniarzy jak: Herman Göring, Wilhelm Keitel, Hans Frank, Joachim von Ribbentrop czy Ernst Kaltenbrunner. Wielu jednak wysoko postawionych nazistowskich dygnitarzy oraz oficerów Wehrmachtu i SS nie tylko uniknęło stryczka, ale pełniło ważne funkcje w krajach, które doprowadziły do upadku III Rzeszę. Dla wielu z nich nową ojczyzną były również kraje Ameryki Południowej, jak Argentyna, Chile, Brazylia i Paragwaj, gdzie wykorzystywali swoje doświadczenie, wiedzę oraz znajomości, aby przysłużyć się tamtejszym reżimom wojskowym. O tym kim byli naziści, którzy budowali potęgę światowych agencji wywiadu jak: CIA, KGB oraz Mossadu, a także dlaczego tak łatwo zwycięskie państwa koalicji antyhitlerowskiej zapomniały o ich winie i zbrodniach, dowiemy się dzięki publikacji „Naziści po wojnie. Kariery ludzi Hitlera”. W niej izraelski historyk Danny Orbach opisuje historię m.in.: Reinharda Gehlena, ostatniego szefa Fremde Heere Ost, Aloisa Brunnera czy Otto Skorzennego.
Danny Orbach opisując historię nazistów, którzy po II wojnie światowej zdecydowali się służyć innych rządom, nie kryje, że obydwie stronie miały w tym interes. Doskonale widać to na przykładzie generała Reinharda Gehlena, o którym pisze Orbach:
„Generał Reinhard Gehlen, as wywiadu, któremu powierzono przygotowanie Twierdzy Alpejskiej, miał jednak inne plany. Szczupły oficer o stalowych oczach także był zainteresowany przetrwaniem, ale nie chodziło mu o przetrwanie narodowego socjalizmu, tylko o przetrwanie jego samego, jego osobistej władzy i narodu – w tej kolejności”.
Gehlen, który poddał się Amerykanom zdawał sobie sprawę, że posiadana przez niego wiedza z pewnością będzie cenna dla wywiadu amerykańskiego i nie pomylił się. Ujawniając Amerykanom całą wiedzę o Armii Czerwonej, operacjach niemieckich na froncie wschodnim oraz agentach, którzy działali dla niego w czasie II wojny światowej, nie tylko ocalił życie, ale z biegiem lat Gehlen i jego Organizacja przyczyniła się do powstania tajnej służby Republiki Federalnej Niemiec.
Danny Orbach sporo miejsca poświęca także Otto Skorzennemu, który po II wojnie światowej uciekł do Hiszpanii. Tam osiedlił się w Madrycie, gdzie prowadził interesy, które pozwoliły mu na dostatnie życie. Podróżował do Włoch i Argentyny, gdzie został przyjęty z wielkim szacunkiem przez Perona. Nawiązał także tajne kontakty z izraelskim wywiadem Mossadem, któremu przekazywał informacje dotyczące egipskiego programu rakietowego, ale również z byłym szefem wywiadu Hitlera na froncie wschodnim – gen. Reinhardem Gehlenem, który pracował dla CIA.
W publikacji oprócz znanych nazwisk jak Gehlen czy Skorzenny pojawia się także historia jednego z najbardziej zagorzałych zbrodniarzy – Aloisa Brunnera. Ten sumienny i wyjątkowo brutalny wykonawca zbrodniczej polityki, a także współpracownik Adolfa Eichmanna był odpowiedzialny w pierwszych miesiącach 1942 roku za wysyłki na śmierć ze swojego rodzinnego kraju tysięcy Żydów. Podobnie jak pozostali zbrodniarze wojenni jemu również udało się zbiec z Europy i osiedlić na Bliskim Wschodzie w Syrii. Wywiad izraelski próbował dokonać zamachu na życie Brunnera, jednak wysyłane do niego w listach dwukrotnie ładunki wybuchowe spowodowały jedynie utratę oka i palców u lewej dłoni. Ukrywający się na Bliskim Wschodzie dr Alois Brunner nie musiał się niczego obawiać. Za Brunnerem wystawiono listy gończe aż w sześciu europejskich krajach: Niemczech, Austrii, Francji, Słowacji, Grecji i w Polsce. Wszystkie na daremnie. Alois Brunner nigdy nie odpowiedział za swoje zbrodnie.
To jednak nie wszystkie postacie, o których wspomina w swojej książce Danny Orbach. Autor wspomina również o takich nazistowskich zbiegach jak: Klaus Barbie, który po wojnie pracował dla amerykańskiego i brytyjskiego wywiadu, Heinz Felfe – główny szpieg Związku Radzieckiego w RFN, Ludwig Albert – jeden z najważniejszych urzędników zajmujących się śledztwem w sprawie Czerwonej Orkiestry, który przeszedł na stronę Sowietów czy Walter Rauff. Jako jeden z gorliwych twórców „ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej”, opracował koncepcję samochodowych komór gazowych, był jednym z głównych inicjatorów eksterminacji ponad 2,5 tysiąca Żydów w Tunezji oraz jako szef Gestapo i SD w północno-wschodnich Włoszech w 1943 roku dopuścił się wielu zbrodni. Mimo, że został schwytany przez Brytyjczyków, udało mu się uciec dzięki pomocy pronazistowskiego biskupa Aloisa Hudala. Przebywał między innymi w Syrii, Libanie, Włoszech, a później w Chile.
Przedstawienie przez izraelskiego historyka tak wnikliwych faktów nie byłoby możliwe bez analizy nieznanych dotąd dokumentów tajnych służb, które pokazały cały mechanizm walk wywiadów, ale także wpływów nazistowskich również po II wojnie światowej. Danny Orbach w książce „Naziści po wojnie. Kariery ludzi Hitlera”, po raz kolejny potwierdził, że po 1945 roku wywiad: sowiecki, amerykański, brytyjski, ale także tworzący się wywiad RFN oraz Mossad korzystały z wiedzy i doświadczenia nazistowskich dygnitarzy, zbrodniarzy i oficerów Wehrmachtu oraz SS, którzy chcąc uniknąć sprawiedliwości decydowali się pracować dla swoich niedawnych wrogów. Książka ta pokazuje nam także, jak brutalna jest rzeczywistość oraz, jak na próżno rodziny ofiar czekały na sprawiedliwość, niejednokrotnie wierząc w kłamliwe oświadczenia rządów o braku wiedzy na temat ściganych zbrodniarzy czy fałszywych informacjach o ich śmierci. Do końca miały nadzieję, że odpowiedzialnych za zbrodnie nazistowskich zbrodniarzy nie ominie zasłużona kara. W rzeczywistości wielu z nic dożyło spokojnej starości…
Autor: Danny Orbach;
Tytuł: „Naziści po wojnie. Kariery ludzi Hitlera”;
Wydawca: Wydawnictwo Znak Literanova;
Miejsce i rok wydania: Kraków 2025;
Liczba stron: 384;
Cena: 51,99 zł
Książkę można zakupić w Internetowej Księgarni Wydawnictwa Znak
Zdjęcia:
Reinhard Gehlen, ostatni szef Fremde Heere Ost, źródło: Bundesarchiv, Bild 183-27237-0001 / CC-BY-SA 3.0, plik udostępniony jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0 Niemcy, Obecnie w zbiorach: Allgemeiner Deutscher Nachrichtendienst – Zentralbild (Bild 183), Numer inwentarzowy: Bild 183-27237-0001, kolecja: Bundesarchiv;
Otto Skorzeny i Benito Mussolini w chwilę po opanowaniu hotelu na górze Gran Sasso d`Italia, 12 września 1943, źródło: na licencji Creative Commons Bundesarchiv, Bild 101I-567-1503C-15 / Toni Schneiders / CC-BY-SA 3.0.