3 sierpnia 1914 roku Niemcy wypowiedziały wojnę Francji. Dwa dni wcześniej, 1 sierpnia Niemcy wypowiedziały wojnę Rosji, zaś we Francji ogłoszono mobilizację.
Zamach na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda w Sarajewie 28 czerwca 1914 roku doprowadził, wobec niespełnienia przez Serbię żądań rządu wiedeńskiego, do wybuchu wojny między Austro-Węgrami a Serbią. Za Serbią wstawiła się Rosja, która w żaden sposób nie mogła dopuścić, aby to niewielkie państwo na Bałkanach zostało unicestwione przez Austro-Węgry i jego sojusznika – Niemcy. Brak reakcji nie tylko umocniłby oba te państwa w Europie oraz w swojej świadomości o swej bezkarności, ale skompromitowałoby cara wśród innych narodów bałkańskich liczących na autonomię lub wolność.
Car Mikołaj II Romanow nie chcąc dopuścić do takiego stanu rzeczy 29 lipca nakazał częściową mobilizację w Rosji, zaś 30 lipca mobilizację powszechną. Na wiadomość o tym Niemcy wystosowały ultimatum do cara, domagając się odwołania mobilizacji. Car gdyby to zrobił również skompromitowałby się w oczach Europy. Brak odpowiedzi oznaczał dla Niemców „casus belli”. 1 sierpnia Niemcy wypowiedziały wojnę Rosji. To pociągnęło wkrótce za sobą kolejne konflikty. Rosja związana sojuszem z Francją i Wielką Brytanią nie pozostała sama.
1 sierpnia 1914 roku we Francji została zarządzona powszechna mobilizacja, a już 2 sierpnia wojska Cesarstwa Niemieckiego bez wypowiedzenia wojny wkroczyły na terytorium Luksemburga. Dwa dni później, 3 sierpnia Niemcy wypowiedziały wojnę Francji, zaś Holandia ogłosiła neutralność. Z kolei 4 sierpnia Niemcy przekroczyły granicę Belgii, nie wypowiadając formalnie temu państwu wojny.
Warto dodać, że Austro-Węgry związane z Niemcami traktatem również włączyły się w wojnę, wypowiadając 5 sierpnia wojnę Cesarstwu Rosyjskiemu. Wkrótce w ciągu kilku dni, Niemcy, Rosja, Austro-Węgry, Francja i Wielka Brytania były w stanie wojny, która przez cztery lata miała pochłonąć miliony ofiar i zmienić Europę pod względem politycznym nie do poznania.
Zdjęcia:
Pole bitwy we Francji, data 1916-1917, źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, sygnatura: 1-E-6111, domena publiczna;
Francuska kawaleria w drodze na front, Data wydarzenia: 1914 – 1918, Sygnatura: 1-E-6109, źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, domena publiczna;
I wojna światowa we Francji – Barykada na paryskiej ulicy, data wydarzenia: 1914 rok, Sygnatura: 1-E-6108, źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, domena publiczna.