KARTKA Z KALENDARZA – 29 LISTOPADA

Z 29 na 30 listopada 1830 roku wybuchło w Królestwie Polskim powstanie listopadowe, które mimo początkowych sukcesów politycznych oraz wojskowych nie zostało przez Polaków wykorzystane.

Wybuch powstania listopadowego było kolejnym zrywem Polaków w dążeniu do odzyskania niepodległości. Pomimo początkowych sukcesów, zakończył się on sromotną klęską, która na długo zapadła Polakom w pamięci. Nadzieję Polakom na odniesienie sukcesu dały zwycięskie bitwy, jakie stoczyły wojska polskie pod Stoczkiem 14 lutego 1831 roku, 25 lutego pod Olszynką Grochowską /największa bitwa powstania/, Wawrem i Dębem Wielkim – 31 marca oraz Iganiami 10 kwietnia.

Polacy nie potrafili jednak wykorzystać politycznie i wojskowo odniesionych zwycięstw, a klęską pod Ostrołęką 26 maja 1831 roku spowodowała utratę inicjatywy strategicznej i zmusiła wojska polskie do przejścia do defensywy.

Przewaga wojsk rosyjskich, brak pomocy i jakiekolwiek reakcji mocarstw zachodnich wobec sprawy polskiej, ale również sama postawa przywódców powstania – niewierzących w możliwość zwycięstwa, doprowadziła we wrześniu 1831 roku do zdobycia Warszawy przez wojska rosyjskie przez feldmarszałka Iwana Paskiewicza, a w październiku do upadku całego powstania.

Po upadku powstania listopadowego w 1831 roku nastąpiło nie tylko ograniczenie autonomii Królestwa Polskiego, zniesiono między innymi polski sejm, zlikwidowano polskie szkolnictwo wyższe, a wielu Polaków wywodzących się głównie z inteligencji opuściło kraj, co przeszło do historii jako tzw. Wielka Emigracja.

Car zlikwidował polską armię, zniesiono koronację cara na króla Polski, a na miejsce konstytucji Królestwa Polskiego nadania w 1832 roku Statut Organiczny, zgodnie z którym zlikwidowano odrębność Królestwa Polskiego od Cesarstwa Rosyjskiego, a żołnierzy polskich siłą wcielono do armii rosyjskiej, wprowadzono w Królestwie stan wojenny i okupację, jak również wzmożono rusyfikację ziem polskich.

Zdjęcia:

Piotr Wysocki, źródło: www.polona.pl, autor: Jan Nepomucen Żyliński, za Wikimedia Commons, domena publiczna;

Die Schlacht von Ostrołenka 26 May 1831 : Ein Thiel der Polnischen Armee, Bitwa pod Ostrołęką, 26 maja 1831 roku, sygnatura: G.65965/II, źródło: Biblioteka Narodowa, domena publiczna;

Bitwa pod Ostrołęką, autor: Juliusz Kossak (1824–1899), data powstania: 1873 rok, zbiór: Muzeum Okręgowe w Toruniu, źródło: za Wikimedia Commons, domena publiczna;

Fotografia obrazu Stanisława Bagieńskiego „Józef Bem pod Ostrołęką” z 1927 roku, sygnatura: F.41965/II, źródło: Biblioteka Narodowa, domena publiczna;

Wprowadzenie na Zamek Królewski jeńców i sztandarów zdobytych pod Wawrem i Dębem Wielkim, autor: Marcin Zaleski (1796–1877), za Wikimedia Commons, domena publiczna;

Bitwa pod Iganiami 10 kwietnia 1831, Autor: Georg Benedikt Wunder (1786–1858), za Wikimedia Commons, domena publiczna,

Polski Prometeusz, obraz Horace Verneta jako alegoria upadku powstania listopadowego w 1831 roku, autor: Horace Verneta 1789 – 1863, zbiór: Biblioteka Polska w Paryżu, data obrazu: 1831 rok, za Wikimedia Commons, domena publiczna.

Scroll to Top