23 października 1942 roku rozpoczęła się druga bitwa pod El Alamein. Sprzymierzeni pod dowództwem Bernarda Montgomery’ego pokonali Deutsches Afrikakorps feldmarszałka Erwina Rommla.
II bitwa pod El Alamein była punktem zwrotnym w kampanii w Afryce Północnej. Dla Erwina Rommla oznaczało to kres jego marzeń o podboju Afryki Północnej i zdobyciu Egiptu, a jednocześnie zapoczątkowało odwrót jego armii i ostateczną klęskę.
Bitwa zakończyła się 4 listopada 1942 roku, a Rommel z niedobitkami swoich sił musiał wycofać się do Tunezji. Klęskę Niemiec i Włochów w Afryce Północnej dopełniło ostatecznie lądowanie aliantów 8 listopada 1942 roku na algierskich i marokańskich plażach podczas operacji Torch.
Początkowe sukcesy wojsk niemiecko-włoskich, a zwłaszcza Deutsches Afrikakorps generała, a później feldmarszałka Erwina Rommla, zagrażały poważnie interesom brytyjskim w Egipcie. Zdobycie Tobruku w czerwcu 1942 roku, który nie miał charakteru strategicznego, zdecydowanie podniósł morale w III Rzeszy Niemieckiej. Sytuacja wojsk OSI w Afryce Północnej zmieniła się, kiedy Rommel żądał kolejnych wzmocnień, zaś Hitler zajęty wojną ze Związkiem Radzieckim, traktował daleki front w Afryce jako drugorzędny. Dysproporcja sił była widoczna podczas tzw. II bitwy pod El Alamein w października 1942 roku. Wówczas pod El Alamein wojska marszałka Montgomerego przystąpiły do ofensywy, która zaskoczyła i odrzuciła wojska OSI.
Kolejną ofensywę Brytyjczycy podjęli 3 listopada. Oddziały Rommla były już wówczas w odwrocie, ale powstrzymał ich rozkaz Hitlera „Zwycięstwo albo śmierć”. Wobec przeważających sił brytyjskich wojska Rommla z 3 na 4 listopada zostały zmuszone do opuszczenia swych stanowisk i natychmiastowego odwrotu. Erwinowi Rommlowi sprzyjała jednak pogoda. Deszcz uniemożliwił armii brytyjskiej dogonienie, otoczenie i całkowite zniszczenie armii niemieckiej, która wycofywała się po utwardzonych drogach. Do niewoli brytyjskiej trafiło niemal 30 tysięcy żołnierzy niemieckich, a dla Rommla oznaczało to kres jego marzeń o podboju Afryki Północnej i zdobyciu Egiptu. Dla Bernarda Law Montgomery mimo dużych strat zwycięstwo pod El Alamein było dotychczasowym decydującym wydarzeniem w historii lądowych wojsk brytyjskich podczas II wojny. Była to bowiem pierwsza wygrana na lądzie armii brytyjskiej w starciu z Niemcami od rozpoczęcia wojny w 1939 roku.
Tak zwana druga bitwa pod El Alamein od 23 października do 4 listopada 1942 roku przesądziła o klęsce wojsk OSI, które cały czas cofały się pod naporem wojsk brytyjskich w stronę Tunezji. Z kolei rozpoczęta przez aliantów 8 listopada 1942 roku operacja Torch – lądowanie w Afryce Północnej wojsk anglo-amerykańskich, dopełniła klęskę wojsk niemiecko-włoskich. Ostatnim epizodem wojny była operacja Strike rozpoczęta 6 maja 1943 roku. Zakończyła się ona kapitulacją wojsk niemiecko-włoskich 13 maja 1943 roku.
Zdjęcia:
Marszałek Erwin Rommel na odprawie generałów na froncie w Afryce Północnej. Widoczny marszałek i generałowie przy stole w namiocie wojskowym, źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, autor: Otto, sygnatura: 2-2025, data wydarzenia: lipiec 1942 roku;
Generał wojsk pancernych Erwin Rommel (w środku z lornetką w ręku) w punkcie obserwacyjnym podczas walk o Sidi Azeiz koło Tobruku, źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, sygnatura: 2-2014, autor: Zwilling;
Tobruk. Marszałek Erwin Rommel (w samochodzie z lornetką) wjeżdża do zdobytego miasta. Widoczna kolumna samochodów. Na pierwszym planie samochód Horch Kfz. 15, źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, data wydarzenia: lipiec 1942 roku, Autor: Moosmuller, Sygnatura: 2-2023, domena publiczna;
Generał Erwin Rommel podczas walk w Afryce Północnej, źródło: Bundesarchiv, Bild 101I-785-0287-08 / CC-BY-SA 3.0 za Wikimedia Commons;
Erwin Rommel – gen. niemieckich wojsk pancernych. Fotografia portretowa z okazji 50-tych urodzin, źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, data wydarzenia: listopad 1941 roku, autor: Valtingojer, sygnatura: 2-2013
Bernard Montgomery dogląda ruchu swoich czołgów, Afryka Północna, listopad 1942 roku, źródło: za Wikimedia Commons, domena publiczna;
Erwin Rommel, feldmarszałek niemiecki, fotografia portretowa, sygnatura: 2-12731, autor: Valtingojer, źródło Narodowe Archiwum Cyfrowe, domena publiczna.