HISTORIA - KARTKA Z KALENDARZA - 1 STYCZNIA

1 stycznia 1882 roku w Białozórce na Wołyniu urodził się Stanisław Małachowski-Nałecz, generał brygady, uczestnik Bitwy Warszawskiej w sierpniu 1920 roku oraz obrony twierdzy Modlin we wrześniu 1939 roku.

Po ukończeniu gimnazjum i szkoły junkrów w Kazaniu mianowany podporucznikiem. W czasie I wojny światowej był dowódcą kompanii 2 pułku strzelców Finlandzkich, w latach 1916-1917 najpierw dowódca batalionu, później pułku. I wojnę światową zakończył w stopniu pułkownika.

Po wstąpieniu do Wojska Polskiego dowodził między innymi 20 Brygadą Piechoty, zaś w bitwie warszawskiej od 12 sierpnia 1920 roku został dowódcą pododcinka Zegrze, a jego zadaniem była obronę przyczółków mostowych na Zegrzu i forcie Dębe. Grupa płk Małachowskiego, w składzie której była VII Brygada Rezerowa, a w niej 167 pp /następca 1 Pułku Strzelców Bytomskich/ doskonale wywiązała się z powierzonego zadania. Odparcie  sowieckiego natarcia na przyczółki mostowe w Zegrzu i forcie Dębe, a także odrzucenie wrogich wojsk na pozycje wyjściowe, umożliwiło 5 Armii Polskiej koncentryczny atak na Nasielsk.

Po zakończeniu działań bojowych w bitwie warszawskiej, objął od września 1920 roku do lipca 1927 roku dowództwo nad 10 Dywizją Piechoty. W tym czasie uzyskał w kwietniu 1924 roku awans na generała brygady. Podczas zamachu stanu w 1926 roku poparł Marszałka Piłsudskiego, pełnił czasowo obowiązki dowódcy OK IV Łódź, po czym od lipca dowódca tego okręgu. 

31 grudnia 1934 roku przeszedł w stan spoczynku. Zamieszkał w Łodzi. 9 września 1939 roku zgłosił się do dyspozycji dowódcy Armii „Warszawa” gen. Juliusza Rómmla, który mianował go dowódcą twierdzy Modlin. Po czterech dniach przekazał dowództwo gen. Wiktorowi Thommee, zostając jego zastępcą. Następnie przebywał w niewoli niemieckiej w oflagach Koenigstein IVB i Murnau VIIA. W latach 1945-1947 przebywał we Francji, następnie wyemigrował do Chile. Zmarł 3 listopada 1971 roku w Santiago de Chile. 

15 lutego 1972 roku prochy zmarłego zgodnie z jego wolą złożono na cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Generał Stanisław Małachowski-Nałecz odznaczony został: Orderem Virtuti Militari 4 i 5 Klasy, Orderem Polonia Restituta 3 i 4 Klasy oraz Krzyżem Walecznych.

Zdjęcia:
Generał brygady Stanisław Małachowski-Nałęcz, dowódca OK IV w Łodzi. Fotografia portretowa, źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, sygnatura: 1-W-319;

Prezydent RP Ignacy Mościcki (w kapeluszu) wita się z kierownikami poszczególnych okręgów Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego. Obok Prezydenta dowódca OK IV Łódź gen. bryg. Stanisław Nałęcz-Małachowski (obok Mackiewicza), minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego Sławomir Czerwiński (w płaszczu), rtm. Wacław Calewski (3. z lewej), kpt. Bolesław Suszyński (2. z lewej), mjr Edward Czuruk (1. z lewej), dowódca 26 Dywizji Piechoty gen. bryg. Mieczysław Mackiewicz (za prezydentem), źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, data wydarzenia: lipiec 1929 roku, sygnatura: 1-W-2470-1;

Prezydent Ignacy Mościcki wręcza sztandar płk. Józefowi Sas-Hoszowskiemu. Widoczni także wojewoda łódzki Aleksander Hauke-Nowak (z lewej za prezydentem), starosta łęczycki Zygmunt Pajdak (z prawej za prezydentem), płk Jan Głogowski (z cylindrem prezydenta), gen. Stanisław Nałęcz-Małachowski (1. z prawej), por. Władysław Krotkiewski (w środku, salutuje), źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, Data wydarzenia: czerwiec 1933 roku, Autor: Pikiel Witold, sygnatura: 1-W-1229-4.