KARTKA Z KALENDARZA – 5 MARCA

5 marca 1326 roku urodził się Ludwik Węgierski, król Węgier i Polski.

Ludwik Węgierski był synem Elżbiety Łokietkówny – córki króla Polski Władysława Łokietka i siostry Kazimierza Wielkiego. Z kolei córką Ludwika była Jadwiga, która po jego śmierci została koronowana na króla Polski, a jej małżeństwo z Władysławem Jagiełłą otworzyło nowy okres w historii Królestwa Polskiego.

Śmierć Kazimierza Wielkiego w 1370 roku – ostatniego Piasta na tronie Polski, który nie pozostawił po sobie męskiego potomka mającego prawo do korony polskiej – oznaczała, że wypełnione zostaną postanowienie przywileju budzińskiego z 24 stycznia 1355 roku. Zgodnie z jego postanowieniami Ludwik Andegaweński – król Węgier – za zatwierdzenie prawa do korony polskiej, potwierdził wszystkie dotychczasowe przywileje możnowładztwa w Polsce. To otworzyło mu drogę do korony polskiej, którą przejął 17 listopada 1370 roku w Krakowie, gdzie odbyła się jego koronacja.

Z kolei, aby zapewnić swojej córce Jadwidze koronę Polski, Ludwik Węgierski wydał 17 września 1374 roku przywilej koszycki, w którym zrezygnował z pobierania nadzwyczajnych podatków na cele państwowe z dóbr szlacheckich, z wyjątkiem dwóch groszy od uprawianego łanu chłopskiego. Ponadto miał nie powoływać rycerstwa do wypraw poza granice kraje, zaś w przypadku takiej wyprawy miał opłacać jego udział, zapewniał Polakom urzędy starostów oraz znosił tzw. obowiązek goszczenia władcy w dobrach szlacheckich tzw. stancje.

Ludwik Węgierski zmarł 10 września 1382 roku w Trnawie. W 1382 i 1384 roku w Radomsku odbyły się dwa zjazdy możnowładztwa polskiego. Obydwa dotyczyły dochowania umów z Ludwikiem Węgierskim i sprowadzeniem do Polski jego córki Jadwigi, która została koronowana na króla Polski.

Zdjęcia:

Ludwik Węgierski, król Węgier i Polski, według Jana Matejki, za Wikimedia Commons, domena publiczna;

Ludwik Węgierski (1370-1382) : Warszawa, Zamek Królewski, autor: Bacciarelli, Marcello (1731-1818), sygnatura: DŻS XII 8b/p.30/24, źródło: Biblioteka Narodowa, domena publiczna.

Ludwik król węgierski przyrzeka, że gdy zasiądzie na tronie polskim, zachowa wszystkie przywileje, prawa i swobody mieszkańców, nie nałoży na nich żadnych nowych ciężarów i podatków bez ich zgody oraz potwierdza dotychczasowe układy i umowy; w razie gdyby on sam, lub jego synowiec książę Jan, nie zostawili męskiego potomka, wszelkie układy o koronę polską zostaną siłą faktu unieważnione, źródło: Buda 1355, 24 stycznia, Fundacja XX. Czartoryskich, Biblioteka Narodowa, domena publiczna
Scroll to Top