20 listopada 1648 roku Jan II Kazimierz Waza został obrany królem Polski.
Był synem króla Polski Zygmunta III Wazy i bratem króla Polski Władysława IV Wazy. Objął rządy w państwie w chwili wybuchu największego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów powstania na Ukrainie, zwanego powstaniem Bohdana Chmielnickiego.
Jan II Kazimierz Waza był ostatnim polskim monarchą z dynastii Wazów. Jego panowanie przypadło na okres kryzysu Rzeczypospolitej spowodowanego nieustannymi wojnami. Powstanie Chmielnickiego, potop szwedzki w latach 1655 – 1660, wojna z Rosją, a także próba rozbioru Rzeczypospolitej Obojga Narodów na mocy traktatu w Radnot z 1656 roku. Tak wyglądały czasy panowania Jana Kazimierza, który zdając sobie sprawę z trudności wewnętrznych i zewnętrznych próbował przeprowadzić szereg reform w kraju.
Otoczenie monarchy opracowało plan zniesienia liberum veto i wprowadzenia elekcji vivente rege czyli za życia panującego władcy. Jana Kazimierza wspierała jego żona Maria Ludwika Gonzaga, jednak zdecydowany sprzeciw polskiej szlachty, chcącej utrzymać zasady złotej wolności szlacheckiej doprowadziły do rokoszu – wypowiedzenia posłuszeństwa królowi. Na jego czele stanął jeden z największych wodzów XVII – wiecznej Rzeczypospolitej – hetman Jerzy Sebastian Lubomirski.
Rokosz doprowadził do kolejnego osłabienia wewnętrznego Polski, a Jan Kazimierz wobec oporu szlachty i braku jakichkolwiek szans na reformy zdecydował się na abdykację, która nastąpiła 16 września 1668 roku. Ostatnie cztery lata swojego życia były król Polski spędził w opactwie Saint Germain des Pres pod Paryżem, gdzie zmarł 16 grudnia 1672 roku.
Zdjęcia:
Portret Jana II Kazimierza Wazy autorstwa Daniela Schultza, Zbiór Musee de Cambrai, data obrazu: około 1660, za Wikimedia Commons, domena publiczna;
Jan Kazimierz Waza, autor: Królowie i książęta: rysunki Jana Matejki, Współautorzy: Smolka, Stanisław (1854-1924), Rybkowski, Tadeusz (1848-1926), Sokołowski, August (1846-1921), adres wydawniczy: Wiedeń : nakład Maurycego Perlesa, [ca 1893], sygnatura: A.2917/Repr.XIX/IV-27, Biblioteka Narodowa, domena publiczna, s. 89;
Jan Kazimierz Waza, autor: Królowie i książęta: rysunki Jana Matejki, Współautorzy: Smolka, Stanisław (1854-1924), Rybkowski, Tadeusz (1848-1926), Sokołowski, August (1846-1921), adres wydawniczy: Wiedeń : nakład Maurycego Perlesa, [ca 1893], sygnatura: A.2917/Repr.XIX/IV-27, Biblioteka Narodowa, domena publiczna, s. 89;
Mapa Polski w XVII wieku, Tytuł: „Trzy mapy Polski”, Autor – Babirecki Jan (1855-1902), współautor – Druk – Litografia Karola Kranikowskiego (Kraków), Wydawca – Gebethner i Wolff, Sygnatura – ZZK 13 416, źródło – Biblioteka Narodowa, domena publiczna.