Czocha - sekrety, tajemnice, tajne przejścia

Czocha nieopodal Leśnej /województwo dolnośląskie/ to jeden z najpiękniejszych, a zarazem najbardziej tajemniczych zamków nie tylko na Dolnym Śląsku, ale w Polsce. Dla poszukiwaczy zagadek, przygód i pasjonatów historii to wymarzone miejsce. Swoją sławę zamek zyskał dzięki serialowi „Tajemnica Twierdzy Szyfrów”, a także aurze tajemniczości, którą owiana jest historia twierdzy.

Pierwsze wzmianki o zamku pojawiły się w połowie XIII wieku, a jego budowniczym był król czeski Wacław II. Warownia w 1315 roku trafiła w ręce księcia Henryka I Jaworskiego. Piastowski książę dzięki małżeństwu z czeską księżniczką Agnieszką w posagu otrzymał nie tylko zamek, ale również okoliczne tereny. W kolejnych wiekach twierdza była przebudowywana przez kolejne rody - von Klűx, von Nostitz i von Űchtritz. Swoje znaczenie militarne warownia straciła jednak po wojnie trzydziestoletniej w 1648 roku, zaś wielki pożar, jaki wybuchł na zamku w nocy z 17 na 18 sierpnia 1793 roku doprowadził twierdzę do ruiny. Mimo, że zamek wkrótce odbudowano, świetność odzyskał dopiero, gdy jego właścicielem został w 1909 roku Ernest von Gutschow.

Von Gutschow, pełniący funkcję dyrektora generalnego zakładów tytoniowych Jasmatzi-Werke, miał ogromne ambicje zostać arystokratą, a stylowa warownia z bogatą przeszłością stanowić miała poważny argument w staraniach o upragniony tytuł. Obiekt został całkowicie przebudowany przez wybitnego architekta, prof. Bodo Erhardta Na zamku pojawiły się między innymi tajemne przejścia, część pomieszczeń została całkowicie przebudowana, jak również umieszczano w nich nowinki techniczne, jak np. agregat chłodniczy „Autofrigor” firmy ESCHER-WYSS z Lindau.

Firma ta w 1921 roku przejęła produkcję małych agregatów chłodzących dla Austrii, Włoch, Holandii i Stanów Zjednoczonych. Jaki cel był umieszczenia tej maszyny w podziemiach zamku, mimo wielu hipotez do dziś nie zostało wyjaśnione. Najbardziej rozpowszechnioną tezą jest ta, mówiąca o podziemnych pomieszczeniach. Agregat chłodniczy miał spełniać rolę klimatyzatorem dla tych pomieszczeń, które wciąż czekają na odkrycie.

Dzisiaj zamek Czocha to jeden z najpiękniejszych zabytków w Polsce, który warto nie tylko zobaczyć ze względu na walory architektoniczne, ale również wspaniałe krajobrazy, w tym jezioro Leśniańskie, które otacza średniowieczną twierdzę.

Zamek pełen tajemnic - fot. Tomasz Sanecki