W Królestwie Hansa Franka – Generalne Gubernatorstwo

Generalny Gubernator okupowanych ziem polskich, niekoronowany król Polski – Hans Frank to jedna z najbardziej charakterystycznych postaci II wojny światowej. Osądzony przez Trybunał Międzynarodowy w Norymberdze i skazany na śmierć został powieszony za swoje zbrodnie w Generalnym Gubernatorstwie. Najciekawsze historie i postacie związane z istnieniem przez  prawie sześć lat tego nielegalnego „państwa” opisał w swojej najnowszej publikacji poznański pisarz i popularyzator historii Leszek Adamczewski.

W książce Adamczewski poruszył temat planowanego zamachu na Adolfa Hitlera w Warszawie w październiku 1939 roku, aresztowaniu profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego, ale także szeroko opisuje kwestie związane z rabowaniem zabytków, w tym najważniejszych dóbr kultury jak ołtarz Wita Stwosza czy kolekcji Czartoryskich – Portret Młodzieńca czy Damę z Gronostajem. Poznański pisarz sporo miejsca poświęcił również poszukiwaniom przez nazistów polskich dzieł sztuki, które nawiązywały do polskich zwycięstw nad Zakonem Krzyżackim, jak obrazu Jana Matejki „Bitwa pod Grunwaldem”, czy zdobycznych chorągwi, jakie pod Grunwaldem padły łupem wojsk polsko – litewskich.

Po raz kolejny autor w swojej pracy zawarł wiele ciekawostek dotyczących między innymi: gazet, jakie ukazywały się w GG /Generalnym Gubernatorstwie/, podziemnych schronach w Spale, które do dziś przyciągają swoimi tajemnicami poszukiwaczy przygód, ale także wszechobecnej korupcji, która miała miejsce w GG, stosunkach Franka z najwyższymi dostojnikami III Rzeszy Niemieckiej, a także staraniach Hansa Franka o przekształcenie Krakowa w jedno z najważniejszych miast kulturowych w Europie Środkowo – Wschodniej. Autor opisuje między innymi starania o Kopernikus – Universität, zakupie przez Franka pamiątek po Chopinie, którego uważał za Niemca, jak również sprowadzeniu do miasta najważniejszych osób nauki, w tym Wernera Heisenberga, laureata nagrody Nobla w dziedzinie fizyki, mającego ogromne osiągnięcia w staraniach III Rzeszy Niemieckiej nad stworzeniem bomby atomowej.

W książce poznańskiego popularyzatora historii znalazły się również tragiczne wydarzenia opisujące pacyfikację zamojszczyzny, która miała stać się miejscem zamieszkania tysięcy Volksdeutschów, budowę niemieckich nazistowskich obozów zagłady w Majdanku, Treblince czy Krakowie – Płaszowie, budowę gett żydowskich, masowych egzekucji, których ofiarami padli Polacy, Żydzi, Romowie, jak również sporo miejsca Leszek Adamczewski poświęcił pacyfikacji getta w Warszawie i roli Jurgena Stroopa w akcji jego likwidacji w 1943 roku. W pracy pojawiają się również tematy związane z programem broni V-1 i V-2 w Bliźnie, gdzie Niemcy zbudowali tajny poligon do testów broni rakietowej, tajemnicy strąconego w okolicach Gorlic samolotu brytyjskiego, powstaniu warszawskiemu, jak również ucieczce Hansa Franka z Krakowa wraz z największymi polskimi skarbami.

Skarby, w tym największe dzieła Czartoryskich, które wywiózł z Krakowa Frank są jedną z najciekawszych kwestii poruszonych przez Adamczewskiego. Do dzisiaj trwają poszukiwania części dóbr polskiej kultury, w tym Portretu Młodzieńca Rafaela Santi, który zaginął, a był przecież najcenniejszym obrazem ze wszystkich polskich kolekcji. Adamczewski w rozdziale „Dolnośląski skarbiec Generalnego Gubernatorstwa” próbuje rozwikłać zagadkę tego obrazu, który być może jak pisze poznański pisarz:

„Czy Portret Młodzieńca mógł podzielić los Bursztynowej Komnaty? Mógł. Hipotezy o zniszczeniu arcydzieła Rafaela Santi nie da się odrzucić, chociaż jest ona mało prawdopodobna. Wszyscy, którzy z tym obrazem mieli styczność, znali jego wartość artystyczną i materialną. Wszyscy poza czerwonoarmistami...”

Leszek Adamczewski opisał również jak Karol Estreicher szukał i ratował polskie dobra kultury, które po 1945 roku wracały do ojczyzny. Wśród nich była Dama z gronostajem Leonardo da Vinci, którą… niechętnie przyjął od Estreichera dyrektor Muzeum Czartoryskich Stanisław Gąsiorowski. Dlaczego? Odpowiedź na to pytanie i wiele innych znajdziemy w książce poznańskiego pisarza, do lektury której zachęcam nie tylko historyków, ale każdego, kto interesuje się tajemnicami II wojny światowej.

Leszek Adamczewski – poznański pisarz i dziennikarz, urodzony w 1948 roku w Szczecinie. Absolwent Uniwersytetu imienia Adama Mickiewicza w Poznaniu. Pracę dziennikarską rozpoczął już na studiach. Autor prawie trzydziestu książek o zagadkowych i tajemniczych wydarzeniach z lat drugiej wojny światowej, w tym o losach skarbów kultury. Od 2009 roku współpracuje z Wydawnictwem Replika. Utrzymana w charakterystycznym dla Adamczewskiego stylu książka W królestwie Hansa Franka jest pierwszą w jego dorobku w całości poświęconą Generalnemu Gubernatorstwu.

Autor: Leszek Adamczewski;
Tytuł: „W królestwie Hansa Franka. Sensacje z Generalnego Gubernatorstwa”;
Wydawca: Wydawnictwo Replika;
Miejsce i rok wydania: Zakrzewo 2018;
Liczba stron: 424;
Cena: 39,90 zł;
Książkę można zakupić u WYDAWCY