Tomasz Głowiński - "Festung Breslau 1945"

Walki o Breslau /Wrocław/ to jedno z najtragiczniejszych wydarzeń II wojny światowej. Nie chodzi tu tylko o trzymiesięczne walki, podczas których miasto zostało obrócone w ruinę, ale o tysiące zabitych cywili, którzy najpierw próbowali zimą 1945 roku uciekać z miasta, zaś ci, którzy w nim pozostali, zdani zostali na łaskę zwycięskiej Armii Czerwonej. Temat ten został poruszony w publikacji „Festung Breslau 1945. Nieznany obraz”. Książka to pokłosie konferencji, jaka w 2011 roku odbyła się na Uniwersytecie Wrocławskim.

W pracy poruszono nie tylko kwestie militarne, ale również jak przedstawiano Wrocław w niemieckich kronikach filmowych, relacje świadków, którzy przeżyli oblężenie miasta oraz próbę spojrzenia na problematykę „wyzwolenia Wrocławia”, jaką prezentowano tuż po zakończeniu II wojny światowej w Polsce. Praca ta, jak możemy przeczytać we wstępie, nie jest monografią historii Festung Breslau, a stanowi raczej syntezę badań nad tragiczną historią miasta w pierwszej połowie 1945 roku.

Walki o Wrocław były jednym z najtragiczniejszych wydarzeń w ponad 1000-letniej historii tego dolnośląskiego miasta. Świadczą o tym nie tylko ruiny Wrocławia, po trzymiesięcznym oblężeniu, ale przede wszystkim relacje świadków, którzy przeżyli wojenną apokalipsę. W publikacji „Festung Breslau” czytelnik w pierwszej części pracy zapozna się z początkami oblężenia miasta, w tym zamknięciem pierścienia wokół Wrocławia, jego próbą przełamania, a także lutowo-marcowym szturmem, które dla południowych dzielnic miasta okazało się tragiczne. Teren ten stał się głównym obszarem prowadzonych wówczas walk, w wyniku czego całe kwartały budynków legły w gruzach.

Dalej autorzy skupiają się na źródłach dotyczących oblężenia Wrocławia, między innymi: zapisach francuskiego robotnika przymusowego oraz księdza Waltera Lassmanna, ale także niemieckich kronik filmowych, w których prezentowany był Wrocław. Ciekawostką z pewnością jest tutaj fakt, że Wrocław pojawia się /w kontekście walk o twierdzę/ w ostatniej kronice filmowej „Die Deutsche Wochenschau” z marca 1945 roku.

Innymi mało znanymi faktami, jakie poruszane są w publikacji jest artykuł Rościsława Żerelika /współautora popularnej dla studentów historii publikacji Historia Śląska/ dotyczący generała – majora gwardii Iwana Siemienowicza Połbina – jedynego generała lotnictwa, który w boju zginął podczas II wojny światowej. Ciekawymi tematami poruszonymi w książce jest również postrzeganie żołnierzy Armii Czerwonej w walkach o Wrocław, ich idealizowanie, ale także zakłamywanie historii, czego dowodem są błędne informacje w wielu publikacjach, dotyczących walk o Wrocław. Ta kwestia dość wyraźnie jest omówiona w artykule Andrzeja Kraska – Lewalskiego „Wrocław Wyzwolony – żołnierz Armii Czerwonej w walkach o polską stolicę Dolnego Śląska w świetle wrocławskiej prasy lokalnej w latach 1945 – 1989”.

Książka „Festung Breslau 1945. Nieznany obraz” pod redakcją Tomasza Głowińskiego to dla historyków zajmujących się losami tego dolnośląskiego miasta, jak również ostatnimi walkami podczas II wojny światowej, publikacja z którą warto się zapoznać. Zawarte w niej artykuły nie tylko obalają mity dotyczące walk o Wrocław w 1945 roku, ale dają inne spojrzenie na wiele kwestii związanych nie tylko z kapitulacją miasta, ale przede wszystkim okresem, w którym władzę nad nimi objęła administracja polska.

Autor: praca pod redakcją Tomasza Głowińskiego;
Tytuł: „Festung Breslau 1945. Nieznany obraz”;
Wydawca: Wydawnictwo GAJT 1991 i Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”;
Miejsce i rok wydania: Wrocław 2013;
Liczba stron: 191;
Więcej tutaj

Szczególnie Polecam!!!