I. Czamańska, J. Leśny - „Bitwa na Kosowym Polu 1389”

„Gdy w 1352 roku wojownicy niezbyt jeszcze wielkiego małoazjatyckiego bejliku Osmana opanowali pierwszy skrawek ziemi na Półwyspie Bałkańskim, niewielką fortecę Tzympe, nikt zapewne nie spodziewał się, że niecałe dwadzieścia lat później staną się oni panami znacznej części Półwyspu, stanowiąc realne zagrożenie dla wszystkich państw regionu”

„Opanowując w 1354 roku Gallipoli, Osmanie postawili na trwałe swą stopę na kontynencie europejskim”

Tak piszą o początkach ekspansji tureckiej wybitni, polscy historycy – Ilona Czamańska i Jan Leśny, autorzy publikacji „Bitwa na Kosowym Polu 1389”, wydanej przez Wydawnictwo Poznańskie. W kolejnych latach Turcy osmańscy zajęli w 1393 roku Bułgarię, w 1396 roku hospodarstwo wołoskie oraz uderzyli na Serbię, gdzie w 1389 roku próbował ich powstrzymać książę Lazar I, który zjednoczył większość ziem serbskich – od Kosowa po Macvę, zawarł militarne sojusze z sąsiadami i wydał walną bitwę sułtanowi Muradowi I.

15 czerwca /według kalendarza gregoriańskiego 28 czerwca/ 1389 roku na Kosowym Polu doszło do jednej z największych bitew średniowiecza. Starło się w niej 25 tysięcy żołnierzy serbsko – bośniackich i około 40 tysięcy Turków. Zwycięstwo Osmanów było przełomem dla sytuacji państw bałkańskich. Wówczas bowiem rozpoczął się systematyczny podbój tych ziem przez Turków, zakończony pod koniec XV wieku.

Autorzy pracy – Ilona Czamańska i Jan Leśny zwracają szczególną uwagę na fakt, że już w 1371 roku, po bitwie nad Maricą, w której Turcy rozbili wojska serbskie, Osmanowie zrezygnowali z dotychczasowej ostrożnej polityki wobec państw bałkańskich. Niewątpliwie bitwa ta również otworzyła Turkom wrota do południowo – wschodniej Europy. Polscy historycy dość wiele miejsca poświęcają również rywalizacji możnych rodów na Bałkanach, w tym szczególnie w Serbii. Spory te wykorzystywali Turcy, którzy krok po kroku podbijali kolejne tereny na półwyspie. Ponadto rozdrobnienie Bizancjum, słabość Bułgarii, rywalizacji w Serbii o władzę nie sprzyjały konsolidacji sił chrześcijańskich przeciwko narastającej ekspansji Turków.

Jedną z najważniejszych kwestii, jaką podjęli Czamańska i Leśny w publikacji są przyczyny konfliktu turecko – serbskiego, który doprowadził do bitwy na Kosowym Polu w 1389 roku. Autorzy wyjaśniają nie tylko powody, dla których Murad I rozpoczął kolejną wyprawę na Serbię, ale także jak próbowano przeciwstawić się tej ekspansji. Tutaj historycy opisali szczegółowo sojusze zawierane zarówno przez księcia Lazara I, jak i sułtana Murada I. W dalszej części pracy autorzy zajęli się liczebnością obu walczących armii, rodzajem użytych wojsk, a także spróbowali zrekonstruować szlaki, po których wojska serbskie i tureckie podążały w stronę pola bitewnego. Przechodząc już do samej bitwy historycy skoncentrowali się na lokalizacji pola bitwy, jej przebiegu ze szczególnym uwzględnieniem śmierci obydwu wodzów, a także znaczenia tej batalii dla sytuacji na Bałkanach oraz tureckiej ekspansji.

Czamańska i Leśny reasumując przebieg bitwy ocenili ją zarówno z punktu znaczenia psychologicznego, jak i strategicznego oraz militarnego, uważając ją pod tym kątem za nierozstrzygniętą. Zupełnie inaczej historycy oceniają skutki bitwy pod względem psychologicznym. Była to już bowiem na przestrzeni dwudziestu lat /1371 – Marica – 1389 – Kosowe Pole/ druga, wielka klęska wojsk serbskich i ich sojuszników. Według autorów, bitwa na Kosowym Polu była jedną z przełomowych bitew dla narodów bałkańskich, które z biegiem lat stały się poddanymi Padyszacha.

W ostatnim rozdziale autorzy przedstawili ocenę bitwy przez kolejne pokolenia, jak również postawę przywódców walczących stron, szczególnie Murada I, księcia Lazara oraz Vuka Brankovica, który niesłusznie został posądzony o zdradę na polu bitwy.

Publikacja Ilony Czamanaskiej i Jana Leśnego to nie tylko dogłębne spojrzenie na jedną z najważniejszych bitew średniowiecznej Europy, ale także przybliżenie początków ekspansji tureckiej w Europie, już w połowie XIV wieku. Mimo że z punktu militarnego bitwa na Kosowym Polu nie miała decydującego znaczenia, to kolejna porażka wywołała efekt porażający wśród narodów zamieszkujących Bałkany. W kolejnych latach nie było ich bowiem stać na tak wielki wysiłek wojenny, a wobec narastającej przewagi Turków byli bezsilni i wkrótce zostali wchłonięci przez powstające Imperium Osmańskie.

Polscy historycy sięgając po źródła serbskie, tureckie, bizantyjskie oraz stare i nowe publikacji międzynarodowego dotyczące bitwy, zebrali wszystkie najważniejsze fakty, mity i interpretacje, tworząc szczegółowy opis bitwy, która otwarła Turkom drogę do podboju Bałkanów i Europy Południowo – Wschodniej. Bez tych zwycięstw bowiem, opanowaniu Półwyspu Bałkańskiego i podporządkowaniu sobie tamtejszych narodów, Turcy nie mogliby kontynuować podbojów w XV i XVI wieku, które doprowadziły ich do szczytu potęgi.

Tytuł: „Bitwa na Kosowym Polu 1389”;
Autorzy:  Ilona Czamańska i Jan Leśny;
Wydawca: Wydawnictwo Poznańskie;
Rok i miejsce wydania: Poznań 2015;
Liczba stron: 245;
Cena: 34,90 zł;
Więcej tutaj

Wyjątkowo Polecam! Wspaniała publikacja!!!