Pozostała po nim tylko pamiątkowa tablica

Działał w nim Polski Komisariat Plebiscytowym, tutaj swoją siedzibę miał Polski Komisarz Plebiscytowy - Wojciech Korfanty, jak również w nim zapadła decyzja o wybuchu III powstania śląskiego. Budynek ten nawet kiedy Bytom pozostał w granicach Niemiec nadal był siedzibą polskich instytucji. Mowa o nieistniejących hotelu „Lomnitz”, w którym zapadały kluczowe decyzje w trakcie walki o przyłączenie Górnego Śląska do Polski.

Mimo że hotel „Lomnitz” już nie istnieje, bowiem jego budynek, w którym się mieścił, spłonął w 1945 roku, dzisiaj o jego historii przypominają mieszkańcom Bytomia dwie tablica pamiątkowe na ul. Gliwickiej. Pierwsza upamiętnia sam hotel, zaś druga Wojciecha Korfantego, który właśnie w hotelu „Lomnitz” 30 kwietnia 1921 roku podjął wraz z dowódcami wojskowymi decyzję o wybuchu III powstania śląskiego.

Budynek hotelu „Lomnitz” znajdujący się wówczas przy ul. Gleiwitzerstrasse 10 został wykupiony przez władze polskie i przekazany na potrzeby Polskiego Komisariatu Plebiscytowego, który rozpoczął działalność w Bytomiu 12 lutego 1920 roku. Osiem dni później, 20 lutego decyzją Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego, Polskim Komisarzem Plebiscytowym został mianowany Wojciech Korfanty.

Celem Polskiego Komisariatu Plebiscytowego było zorganizowanie głosowania oraz akcja propagandowa, w trakcie której prowadzono zbiórki pieniężne, organizowano wiece i komitety pomocy oraz drukowano tysiące broszurek, plakatów, wizytówek, znaczków i ulotek, aby przekonać mieszkańców Górnego Śląska do głosowania za przynależnością do Polski.

Przygotowania do plebiscytu trwały ponad rok, a stosunki polsko – niemieckie w tym czasie uległy dalszemu zaostrzeniu. Rozbijano polskie wiece, dochodziło do walk ulicznych oraz ataków na polskie redakcje gazet. Liczono, że właśnie plebiscyt uspokoi nastroje i sytuację na Górnym Śląsku. Wyniki plebiscytu nie zadowoliły żadnej ze stron. Polsce miało przypaść 25% rejonu plebiscytowego, głównie bez przemysłu ciężkiego, co było jedną z przyczyn wybuchu w nocy z 2 na 3 maja III powstania śląskiego. Decyzja o jego rozpoczęciu zapadała w murach hotelu „Lomnitz”, a podjął ją 30 kwietnia podczas spotkania z dowódcami wojskowymi Wojciech Korfanty.

III powstanie śląskie miało kluczowe znaczenie dla podziału Górnego Śląska pomiędzy Niemcy a Polskę. Efektem III powstania w 1921 roku była korzystniejsza dla Polski decyzja Rady Ambasadorów dotycząca podziału Śląska niż wynikało to z plebiscytu. Niestety wytyczona granica polsko – niemiecka pozostawiła Bytom po stronie Niemiec.

Mimo że Bytom będący jednym z głównych ośrodków polskości na Górnym Śląsku znalazł się poza granicami Polski, w hotelu „Lomnitz” nadal mieściły się polskie instytucje. W latach 1922 – 1931 znajdował się tutaj Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej, zaś w latach 1931 – 1939 Dom Polski.

Budynek hotelu spłonął w 1945 roku. Dzisiaj na budynku przy ul. Gliwickiej 17 znajduje się tablica upamiętniająca nieistniejący hotel „Lomnitz”, gdzie podejmowano kluczowe decyzje w związku z plebiscytem oraz wybuchem III powstania śląskiego, zaś na budynku przy ul. Gliwickiej 19 widnieje tablica upamiętniająca Wojciecha Korfantego - śląskiego polityka, posła, komisarza i dyktatora III powstania śląskiego, który był jednym z ojców przyłączenia części Górnego Śląska do odrodzonej Polski w 1922 roku.

Warto dodać, że 2019 decyzją Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej został uznany Rokiem Powstań Śląskich.

Kalendarium najważniejszych wydarzeń:
16/17 sierpnia 1919 roku – wybuch I powstania śląskiego;
11 lutego 1920 roku – rozpoczyna działalność w Opolu Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa na czele z francuskim generałem Henri Le Rondem;
12 lutego 1920 – rozpoczął działalność w Bytomiu Polski Komisariat Plebiscytowy;
20 lutego 1920 roku - Naczelnik Państwa Józef Piłsudski mianuje Polskim Komisarzem Plebiscytowym Wojciecha Korfantego;
19/20 sierpnia 1920 roku – wybuch II powstania śląskiego;
20 marca 1921 roku – plebiscyt na Górny Śląsku;
30 kwietnia 1921 roku – w hotelu „Lomnitz” w Bytomiu zapada decyzja o wybuchu III powstania śląskiego;
2/3 maja 1921 roku – wybucha III powstanie śląskie;
25 czerwca 1921 roku – w Błotnicy Strzeleckiej podpisano rozejm między walczącymi stronami;
20 października 1921 roku – Rada Ambasadorów wielkich mocarstw zatwierdziła podział Górnego Śląska;
20 czerwca 1922 roku – Wojsko Polskie pod dowództwem gen. Stanisława Szeptyckiego wkracza na Górny Śląsk.