Piłsudski – portret przewrotny – recenzja książki

Józef Piłsudski to z pewnością jedna z najważniejszych postaci w XX – wiecznej historii Polski. Twórca Legionów Polskich, przywódca polityczny, Naczelny Wódz i Marszałek, ale również człowiek bezkompromisowy, dążący do celu za wszelką cenę, czego dowiódł podczas przewrotu majowego w 1926 roku. O tym, jakim był człowiekiem Piłsudski, jakie miał cele, a także czy jego marzenia o Polsce, jaką widział Marszałek, spełniły się, pisze w swojej publikacji - „Piłsudski – Portret przewrotny” polski historyk Maciej Gablankowski.

Swoją publikację Maciej Gablankowski rozpoczął od sytuacji rodzinnej Józefa Piłsudskiego, jego dzieciństwa, wykształcenia oraz lat młodzieńczych. Na co zwraca autor, Piłsudski od najmłodszych lat przywiązany był do swoich rodzinnych ziem, skąd wywodził się i co miało wpływ na podejmowane przez niego decyzje, kiedy odgrywał kluczową rolę w kraju. Sporo miejsca autor poświęcił działalności konspiracyjnej Piłsudskiego, która wyniosła go na szczyt politycznej kariery, gdzie zaczął odgrywać jedną z kluczowych ról już na początku XX wieku.

Tak było w 1906 roku w czasie rozłamu w Polskiej Partii Socjalistycznej, tak było także podczas I wojny światowej i kryzysu przysięgowego w Legionach Polskich. Piłsudski za każdym razem wychodził z opresji obronną ręką, stawał się coraz bardziej popularny, sięgając ostatecznie w 1918 roku po najwyższe stanowiska w państwie. Co ważne Piłsudski utożsamiany jest z niepodległą Polską, jak również sam o sobie mówił, że był osobą, która miała decydujący wpływ na wydarzenia, jakie miały miejsce w walce o wolną Polskę, czego dowodem było nie tylko przyznanie samemu sobie orderu Virtuti Militari, ale także przyjęcia stopnia Pierwszego Marszałka Polski. Warto dodać, że wydarzenia z lat 1918 – 1920 ukształtowały jeszcze bardziej pozycję Piłsudskiego, który potrafił w kolejnych latach swoich zaufanych ludzi wynosić na piedestał, zaś wrogów niszczyć.

Co warto podkreślić Piłsudski mimo że na pewien czas odszedł od czynnej polityki, tak naprawdę zawsze był w niej obecny. Zawsze był widziany jako zbawca ojczyzny, który w każdej chwili może ją wydobyć z kłopotów. Takim był też widziany przez wielu podczas przewrotu majowego w 1926 roku. Przejmując faktyczną władzę w Polsce i obalając legalne rządy, Józef Piłsudski stał się dyktatorem.

W publikacji polski historyk wskazuje na coraz większą niechęć Piłsudskiego do otaczającego go świata, brak uprzejmości, dbałość o godność czy jakiekolwiek pozory liczenia się ze swoimi współpracownikami. Wpływ na to miał również stan zdrowia, bowiem liczący ponad 60 lat Piłsudski na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku był w coraz gorszym stanie. Mimo że przez wielu był znienawidzony w Polsce, jego śmierć w 1935 roku – w rocznicę zamachu majowego – dla wielu była szokiem i końcem pewnego okresu w dziejach II Rzeczypospolitej.

Autor: Maciej Gablankowski;
Tytuł: „Piłsudski – portret przewrotny”;
Wydawca: Wydawnictwo Znak Horyzont;
Miejsce i rok wydania: Kraków 2020;
Liczba stron: 318;
Cena: 30,59 zł;
Książkę można zakupić w Wydawnictwie Znak Horyzont