Eugen Kogon - Państwo SS. Organizacja i funkcjonowanie...

Tworzone od podstaw obozy koncentracyjne w nazistowskich Niemczech, a także na terenach okupowanych były swoistym państwem w państwie. Rządzone przez despotycznych morderców, żądnych krwi i śmierci komendantów, były miejscem zagłady milionów niewinnych osób. Dokonywano tam makabrycznych zbrodni, eksperymentów medycznych, zaś z drugiej strony stały się one obiektem rywalizacji między wyższymi oficerami SS, dla których były one z jednej strony fabryką śmierci, zaś z drugiej fabryką pieniędzy. Organizację i funkcjonowanie obozów koncentracyjnych podległych SS opisał w dramatyczny sposób jeden z ich więźniów – Eugen Kogon.

Autor jako przeciwnik nazizmu został po przyłączeniu Austrii do Rzeszy aresztowany i od 1939 roku przebywał w obozie w Buchenwaldzie. Ujście z życiem z nieludzkiego terroru prymitywnych i nie znających żadnych skrupułów bestii z SS nazwał cudem. Doszedł wręcz do przekonania, że człowiek przez Boga i relacji z nim staje się po prostu bestią żądną krwi. Pobyt w obozie w Buchenwaldzie na zawsze go zmienił, miewał nocne koszmary, jednak chcąc ujawnić popełnione przez Niemców zbrodnie, zaangażował się we współpracę z Amerykanami, tworząc dla nich raport o funkcjonowaniu obozów koncentracyjnych w Niemczech i krajach okupowanych. W ten sposób powstała publikacja „Państwo SS”, która jest wstrząsającym zapisem świadka wydarzeń, jakie miały miejsce w obozach zagłady, gdzie codziennie mordowano tysiące niewinnych osób. Czytelnik sięgając po książkę Eugona Kogona pozna relacje świadków, własne doświadczenia autora, ale także makabryczne zbrodnie dokonywane w imię chorej idei - nazizmu, sterowanego przez zbrodniarza Adolfa Hitlera, dla której nadrzędnym celem było zniszczenie innych ras, ludzi i narodów.

Autor książki wprowadzając czytelników w świat SS rozpoczął swoją publikację od przedstawienia terroru jako systemu sprawowania władzy. Terror w III Rzeszy Niemieckiej był podstawą rządów Hitlera i jego świty. Hitler objął rządy stosując terror wobec swoich przeciwników, to samo robił również po objęciu władzy, budując pierwsze obozy koncentracyjne w Niemczech, gdzie przetrzymywał swoich przeciwników politycznych i nie tylko. W tym rozdziale Eugen Kogon nie tylko opisuje jak terror jest wykorzystywany jako formę utrzymania władzy, ale pokazuje również jakie są przedmioty i środki terroru oraz jak ludzie żyli w warunkach terroru. Ciekawostką jest ostatni podrozdział, w którym autor zastanawia się nad zagrożeniami rządami terroru we współczesnym świecie.

Kolejne rozdziały książki poświęcone zostały już SS, czyli Die Schutzstaffel der NSDAP – nazistowskiej, zbrodniczej organizacji, która pochłonęła życie milionów ludzi. Kogon opisuje najpierw strukturę SS, jej jednostki, armię, metody działania oraz ludzi, którzy ją tworzyli. Dalsza część książki to obraz funkcjonowania obozu koncentracyjnego w nazistowskich Niemczech. Tutaj autor zajął się tematem celowości powstania obozów, likwidacji wrogów i wykorzystywania więźniów, jako taniej siły roboczej.

Autor krok po kroku prezentuje ilość, rozmieszczenie, zasady funkcjonowania oraz osoby odpowiedzialne z masowe ludobójstwo. Obozy zagłady nie były jednak tylko miejscem kaźni milionów osób. Niewinni, niczego nieświadomi ludzi byli również „maszynką do pieniędzy”. Wykorzystywano ich pracę, dobytek, który posiadali, jak również po śmierci wykorzystywano to, co po nich pozostało. W obozach nikogo nie interesował los skazanych na zagładę, zupełni inaczej wyglądała sytuacji wśród prominentnych działaczy SS. Obozy były dla nich niejednokrotnie walką o życie, wpływy lub władzę. Tam odbywała się walka o materialną poprawę bytu, nie cofając się przed szwindlem i oszustwem, gdzie tworzyły się warstwy i kliki.

Na co zwraca uwagę autor książki, przebywanie w obozach zmieniało ludzką świadomość nie tylko więźniów, ale również strażników i oficerów SS. Dokonywane w obozach zagłady zbrodnie odbijały się na ludzkiej psychice. Wielu z nich wracało do domu i prowadziło normalne życie, jednak byli również i tacy, którzy nie potrafili zapomnieć o popełnianych zbrodniach.

Głównym jednak wątkiem na którym skupia się Eugen Kogon jest funkcjonowanie obozów koncentracyjnych. Autor opisuje kategorię więźniów w obozach, strukturę obozów, jak wyglądał transport, „ceremonia” powitalna, kiedy na rampę kolejową wjeżdżały pociągi z nowymi więźniami oraz ich pierwsze dni w obozach. Kogon poświęcił cały rozdział przedstawiając przebieg dnia w obozie od wymarszu do pracy, aż po powrót do obozu. Dodatkowe opisy dotyczące rodzajów pracy, stosowanych kar, wyżywienia, warunków sanitarnych, odbioru przesyłek pocztowych, a także spędzania wolnego czasu dają obraz beznadziejnej sytuacji ludzi, którzy znaleźli się za drutami kolczastymi wielu obozów koncentracyjnych.

Niemiecki publicysta ujawnia również prowadzone przez pseudolekarzy badania i eksperymenty na więźniach, wśród których były doświadczenia z tyfusem plamistym, wirusem malarii, sulfonamidami czy sterylizacją. Kogon opisuje również akcje odwetowe na więźniach, postępowanie z kobietami ciężarnymi, chorymi i inwalidami. Co ważne Kogon będący świadkiem tych wydarzeń pokazuje także, w jaki sposób SS zarabiało na więźniach, jak nie liczono się z człowiekiem, aby tylko uzyskać z jego pracy korzyści oraz jak prominentni siepacze z SS stawali się milionerami dzięki niewolniczej pracy ludzi w obozach. Wszystko to skończyło się na przełomie 1944/1945, kiedy Wehrmacht ponosił coraz większe klęski. Wraz z nimi siepacze z SS zaczęli porzucać obozy i likwidować je, czego ze względu na posuwający się w stronę Rzeszy front nie udało im się w wielu przypadkach uczynić. To co pozostawili po sobie, wkrótce zobaczył cały świat, jednak mimo tak drastycznych opisów świadka tych wydarzeń, jakim był Eugen Kogon, do dziś kwestia obozów jest kwestionowana, a wina Niemców marginalizowana. W tym miejscu właśnie autor pokusił się również o próbę oceny świadomości Niemców po ujawnieniu całemu światu bestialstwa, jakiego dokonywali w obozach koncentracyjnych.

„Państwo SS” ukazało się w 1946 roku jako pierwszy kompleksowy opis obozu koncentracyjnego i jego działania. Odtąd książka ta, wielokrotnie wznawiana (15 wydań w samych Niemczech) i wydana w kilkunastu językach, niezmiennie do dziś pozostaje jednym z najważniejszych opracowań, ukazujących omalże „na gorąco” nieludzki mechanizm terroru.

Polecam każdemu historykowi zajmującemu się II wojną światową publikację Eugena Kogona. Jego relacja to wstrząsający obraz obozów koncentracyjnych, które stworzyli ludzie dla ludzi oraz gdzie ludzie dokonywali makabrycznych zbrodni w imię chorej idei, która niosła za sobą tylko śmierć.

Eugen Kogon (1903–1987) – niemiecki publicysta, pisarz, socjolog i politolog. Jeden z ojców intelektualnych podwalin Niemieckiej Republiki Federalnej oraz idei integracji europejskiej. Urodzony w Monachium, syn żydowskiej lekarki i rosyjskiego dyplomaty, w szkołach zakonnych wychowany został w duchu katolicyzmu. Po studiach z ekonomii i socjologii obronił w Wiedniu doktorat poświęcony faszyzmowi i państwu korporacyjnemu. Jako przeciwnik narodowego socjalizmu, po przyłączeniu Austrii do Rzeszy został aresztowany przez Gestapo i we wrześniu 1939 roku trafił do Buchenwaldu. Tam, jako „numer 9093ˮ, pozostał aż do wyzwolenia obozu. Teren obozu opuścił 8 kwietnia 1945 roku w skrzyni z próbkami zakażonych preparatów.

Po uwolnieniu zaangażował się w propagowanie informacji o zbrodniach. Współpracował z Amerykanami, dla których przygotował raport o roli obozów koncentracyjnych w państwie narodowego socjalizmu. Tworzył go przez kilka tygodni z pomocą setek współwięźniów i ich osobistych zeznań. Powstałe w ten sposób „Państwo SS” jest do dziś podstawowym dziełem na temat zbrodni narodowego socjalizmu.

Autor: Eugen Kogon;
Tytuł: Państwo SS;
Wydawca: Wydawnictwo Replika;
Miejsce i rok wydania: Zakrzewo 2017;
Liczba stron: 523;
Cena: 59,90 zł;
Książkę można zakupić u Wydawcy

Szczególnie Polecam!!!