Opatów, to jedno z najstarszych miast w województwie świętokrzyskim, gdzie nie brakuje pięknych zabytków. Miasto słynie również z podziemnej trasy, która powstała z dawnych piwnic wykorzystywanych do przechowywania towarów, ale również celów obronnych.
Opatów to nie tylko piękne zabytki, ale również ciekawa historia miasta, które w 1138 roku po śmierci księcia Bolesława Krzywoustego zostało włączone do Dzielnicy Sandomierskiej, a dzięki położeniu na ważnych szlakach handlowych ze Śląska, Małopolski, Wielkopolski oraz Rusi Halickiej w XII przeżywało swój rozkwit gospodarczy. Prawa miejskie Opatów otrzymał w 1282 roku z rąk księcia Leszka Czarnego.
Swój drugi rozkwit miasto przeżywało gdy w 1514 roku Opatów został zakupiony przez Krzysztofa Szydłowieckiego. Kanclerz wielki koronny na dworze króla Zygmunta Starego otoczył miasto murami z czterema bramami, wybudował ratusz, miejskie wodociągi oraz łaźnię. Warto dodać, że Opatów był także siedzibą sejmików wojewódzkich Ziemi Sandomierskiej, co również miało wpływ na wzrost znaczenia miasta tej części Polski.
Miasto i okoliczne ziemie poza Szydłowieckimi należały także do tak znanych rodów jak: Tarnowscy, Radziwiłłowie, Lubomirscy i Potoccy.
Po rozbiorach Polski Opatów najpierw znalazł się w granicach zaboru austriackiego, a w wyniku wojen napoleońskich wszedł w skład Księstwa Warszawskiego. Po 1815 roku i decyzjach Kongresu Wiedeńskiego, Opatów znalazł się w nowo powstałym Królestwie Polskim będącym częścią Cesarstwa Rosyjskiego.
Do Polski Opatów wrócił po 1918 roku. Obecnie miasto jest siedzibą starostwa powiatowego i po reformie administracyjnej należy do województwa świętokrzyskiego.
Do najcenniejszych i najpiękniejszych zabytków Opatowa należą przede wszystkim:
Brama Warszawska ufundowana przez kanclerza wielkiego koronnego na dworze króla Zygmunta Starego, Krzysztofa Szydłowieckiego, właściciela Opatowa. Zbudowana została w latach 1520 – 1530;
Kolegiata pod wezwaniem św. Marcina z XII wieku. Romańska budowla mimo że była przebudowywana należy do jednego z najcenniejszych zabytków architektury romańskiej w Polsce. Przechowywany jest w niej dokument nadający prawa miejskie tzw.”Przywilej Opatowski”;
Klasztor OO Bernardynów z połowy XIV wieku, który w latach 1751-1765 został przebudowany w stylu późnego baroku;
Podziemna trasa turystyczna, która powstała na bazie układu dawnych piwnic kupieckich i wyrobisk. Służyły one nie tylko jako miejsce przechowywania towarów, ale także do celów obronnych. Od 1971 roku rozpoczęto zabezpieczania piwnic, w której brał udział zespół naukowców z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie oraz pracownicy Przedsiębiorstwa Robót Górniczych z Bytomia. Trasa została udostępniona w 1984 roku i do dziś jest jedną z największych atrakcji Opatowa.