Największe oszustwo II wojny światowej

Publikacja opisuje losy Wiliama Martina, majora Królewskiej Piechoty Morskiej, którego ciało zostało wyrzucone w pobliżu hiszpańskiego wybrzeża. Nie było by w tym nic dziwnego, gdyby nie dwa fakty. Po pierwsze major Martin miał przy sobie tajną korespondencję pomiędzy najwyższymi alianckimi dowódcami, a po drugie – major Wiliam Martin w ogóle nie istniał. Stworzył go wywiad brytyjski na potrzeby akcji, której celem było wprowadzenie Niemców w błąd, co do miejsca lądowania alianckich wojsk na Sycylii w południowej Europie, a tym samym odciągnięci ich jednostek wojskowych z rejonu, gdzie alianci planowali inwazję przez Sycylię w stronę południa Włoch.

Książka rozpoczyna się od wprowadzenia czytelnika w ogólną sytuację wojenną w południowej Europie i Afryce Północnej, a więc wydarzeniami związanymi z odwrotem wojsk Rommla dowodzącego Deutsches Afrikakorps, sytuacją na Morzu Śródziemnym oraz planowaną inwazją na Sycylii. We wstępie wspomniane jest także o złamaniu szyfrów Enigmy, jednak próżno szukać tutaj odwołania do polskich matematyków, którzy przyczynili się do rozszyfrowania maszyny, dzięki której Niemcy mogli przekazywać w tajemnicy najważniejsze rozkazy. A szkoda, bowiem wstęp został opracowany przez osobę tłumaczącą książkę na polski. Ponadto we wstępnie dowiemy się parę słów o autorze publikacji, a także obawach amerykańskich i brytyjskich wojskowych przed operacją na Sycylii, która w razie niepowodzenia, mogła mieć wpływ na wynik wojny.

W kolejnych częściach książki poznajemy już ze szczegółami jak komandor Ewan Montagu i porucznik Charles Cholmondeley opracowali śmiały plan operacji „Mincemeat”, dzięki której wywiad niemiecki został wciągnięty do gry, która miała się okazać dla Niemców pułapką. Co najważniejsze autor książki krok po kroku opisuje jak narodził się pomysł operacji, skąd wziął się tajemniczy major Wiliam Martin, a także jakie powzięto środki, aby zarówno Hiszpanie, jak i niemiecki wywiad nie odkryli podstępu. Tutaj warto zatrzymać się na dłużej, bowiem autorzy akcji skrupulatnie się do niej przygotowali. Po pierwsze nie tylko wpadli na pomysł podrzucenia trupa u wybrzeży Hiszpanii, ale potrafili stworzyć prostą, lecz nie dającą się obalić historię podróży majora Wiliama Martina, który posiadając tajną korespondencję między alianckimi dowódcami, był dla wywiadu niemieckiego tak przekonywający, że przygotowana pułapka okazała się strzałem w dziesiątkę.

Na co warto zwrócić uwagę czytając publikację, że autor postarał się o najdrobniejsze szczegóły. Opisuje bowiem, jak konsultował szczegóły medyczne operacji „Mincemeat” z sir Bernardem Spislburym, słynnym patologiem i patomorfologiem, który doskonale opisał, jak zachowa się zamrożony trup człowieka w wodzie, poznajemy szczegóły operacji pod kątem transportu zwłok łodziom podwodną w rejon wybrzeża hiszpańskiego, ale również poznajemy całą procedurę przygotowania listów wysoko postawionych dowódców alianckich, których korespondencja przekonała wywiad niemiecki o prawdziwości całej sytuacji.

W końcu dowiadujemy się także kto napisał tajne listy, co w nich się znajdowało, ale przede wszystkim kim był major Wiliam Martin? Co ciekawe autor krok po kroku przedstawił, jak skonstruowana została postać majora Martina, aby była w pełni wiarygodna i odegrała swoją rolę, a więc odwróciła uwagę Niemców od Sycylii i skierowała ich uwagę na wybrzeże... okupowanej Grecji. Ciekawostką z pewnością jest również pomysłowość autorów operacji, którzy na potrzeby majora Wiliama Martina stworzyli postać jego narzeczonej, historię służby w Królewskiej Marynarce, ale również, aby go uwiarygodnić, po tym, jak ciało rzekomego majora Martina wypłynęło w Huelvie, u wybrzeży Hiszpanii, brytyjski wywiad nadawał korespondencję i depesze dostosowane do powagi sytuacji, a więc informujące o posiadanej przez Martina ściśle tajnej korespondencji i dokumentach o niezwykle ważnej randze.

Ostatnia cześć książki to opis zachowania niemieckiego wywiadu, który wpadł w sidła zastawione przez brytyjski wywiad, co potwierdzały przechwytywane depesze, w których jasno dano do zrozumienia, że alianci za cel obrali wybrzeże Grecji, a lądowanie na Sycylii ma tylko odwrócić uwagę Niemców od prawdziwego celu. Tak więc operacja „Mincemeat” i major Wiliam Martin spełnili swoje zadania, tym bardziej, że sam Adolf Hitler został przekonany przez Abwehre, że alianci wylądują w Grecji, tym samym zarówno Hiszpanie współpracujący z Niemcami, jak i wywiad niemiecki oraz Naczelne Dowództwo Wehrmachtu zostało przechytrzone,  a tysiącom alianckich żołnierzy cała operacja uratowała życie.

Książka Ewena Montagu „Człowiek, którego nie było. Operacja Micemeat – największe oszustwo II wojny światowej" to z pewnością warta polecenia publikacja, która opisuje losy jednej z najważniejszych operacji II wojny światowej, bowiem akcja ta wymanewrowała wywiad niemiecki, który przekonany, że operacja „Husky”, a więc lądowanie na Sycylii, ma być tylko zasłoną dymną, przed rzeczywistą operacją u wybrzeży Grecji. 

Ewen Montagu (1901-1985) – brytyjski pisarz, adwokat, oficer wywiadu i sędzia. Urodzony w prominentnej rodzinie szlacheckiej, podczas II wojny światowej służył jako prawnik w Wydziale Wywiadu Marynarki Wojennej Admiralicji Brytyjskiej, zdobywając stopień komandora porucznika. Zasłynął jako współtwórca operacji „Mincemeat”. Za rolę w jej opracowaniu otrzymał Order Imperium Brytyjskiego.

Autor: Ewen Montagu;

Tytuł: "Człowiek, którego nie było. Operacja Mincemeat – największe oszustwo II wojny światowej";

Wydawca - Wydawnictwo Replika;

Miejsce i rok wydania: Poznań, 2022 rok;

Liczba stron: 218;

Cena: 31,43 zł.

Książkę można zakupić w Wydawnictwie Replika