Książka Ludwiga Windera – „Następca tronu”

Do dziś postać ta jest utożsamiania z wybuchem jednego z największych konfliktów w dziejach ludzkości. Jego śmierć była pretekstem do rozpoczęcia wojny, który z lokalnego konfliktu przerodziła się w wojnę światową. Mowa o Franciszku Ferdynandzie Habsburgu, następcy tronu Austro-Węgier, bratanka cesarza Franciszka Józefa I. Jego śmierć /zginął zamordowany wraz z małżonką w Sarajewie – Bośnia – 28 czerwca 1914 roku/ uważana jest za jedną z bezpośrednim przyczyn wybuchu I wojny światowej.

„Następca tronu” to powieść austriackiego pisarza Ludwiga Windera, który przedstawił obiektywny obraz dziedzica tronu. Obraz, który nie spodobał się w rodzimej Austrii jego rodakom, którzy uznali  książkę, wydaną w 1937 roku, za obrazoburczą i zakazano jej wydawania. Dlaczego tak się stało. Wszystko znajdziemy na kartach książki Ludwiga Windera, w której autor ukazał prawdziwe oblicze Franciszka Ferdynanda – człowieka z jednej strony nadpobudliwego, skłóconego z bratankiem, zaś z drugiej troskliwego ojca, który starał się oddać wszystko swojej żonie i dzieciom.

Ludwig Winder swoją pracę rozpoczął od prezentacji rodziny Franciszka Ferdynanda, a zwłaszcza jego matki – Marii Annunziaty Burbon, kobiety nieszczęśliwej, ambitnej, która drżała o zdrowie swoich dzieci. Zmarła w wieku 28 lat, pozostawiając Franciszka sierotę. Nie na długo jednak. Jego ojciec pojął za żonę Marię Teresę Portugalską, która była osiem lat starsza od swojego pasierba – Franciszka Ferdynanda. Opis rodziny w powieści Ludwiga Windera to jeden z najważniejszych rozdziałów. W nim bowiem dowiadujemy się wszystkich szczegółów dotyczących familii Habsburgów, w tym problemów dynastycznych, a także kwestii następstwa tronu.

Autor książki ukazuje nam Franciszka Ferdynanda jako człowieka wyniosłego, porywczego, bardzo religijnego, który nie zawsze potrafił odnaleźć miejsce w swojej rodzinie. Skłócony z Franciszkiem Józefem I, pozostałą rodziną, czego powodem była jego miłość do czeskiej szlachcianki Zofii Chotek. To właśnie ona stała się powodem konfliktu w rodzinie cesarskiej – Franciszek Ferdynand wymusił zgodę na ślub odgrażając się, że w przypadku braku pozwolenia zrzeknie się praw do korony. Uzyskawszy zgodę następca tronu poświęcił swoją miłość życia, jednak jego związek był morganatyczny, co oznaczało, że dzieci zrodzone z tego małżeństwa nie mogły dziedziczyć praw do tytułów, funkcji i dóbr dziedziczonych. Na tym tle autor doskonale pokazuje jakie panowały stosunki w rodzinie Habsburgów, gdzie zachwiana etykieta dworska spowodował, że małżonka Franciszka Ferdynanda została odrzucona przez jego bliskich, a on sam stał się bohaterem skandalu i powodem do plotek.

Oprócz samej postaci Franciszka Ferdynanda, jego osobowości, rodziny, miłości do żony i dzieci, w publikacji Ludwika Windera bardzo ważne miejsce zajmuje kwestia rządów Habsburgów i prowadzonej przez nich polityki w wielonarodowej monarchii. Monarchii, w której żyli obok siebie Austriacy, Węgrzy, Czesi, Polacy, narody bałkańskie, gdzie całe państwo było jak beczka prochu, która w każdej chwili mogła wybuchnąć. Przysłowiowy lont podpalił Gawriło Princip, serbski nacjonalista, który 28 czerwca 1914 roku zamordował Franciszka Ferdynanda i jego żonę w Sarajewie /Bośni/.

Winder ukazując rządy Habsburgów pokazuje czytelnikowi klimat ostatnich lat monarchii austro-węgierskiej, która w 1918 roku rozpadała się niczym „domek z kart”. Cesarz Franciszek Józef, mając w chwili śmierci 86. lat nie widział realnych problemów, które trapiły jego monarchię, nie chciał zmian, które pozwoliłyby zachować władzę jego następcom. To z pewnością musiało się skończyć tragicznie. Jeden z najpotężniejszych rodów arystokratycznych w Europie upadł, a Austro-Węgry rozpadły się na kilka mniejszych państw.

Publikacja austriackiego pisarza, w której Habsburgowie są pokazani jak ludzie pyszni, nierozumiejący nastających zmian, oderwani od rzeczywistości, została odrzucona przez Austriaków w latach trzydziestych. Społeczeństwo wciąż tęskniące za monarchią nie chciało przyjąć do wiadomości, jacy naprawdę byli Habsburgowie. To ich polityka doprowadziła do rozpadu państwa, które w 1938 roku zostało włączone do nazistowskiej III Rzeszy Niemieckiej. Dzisiaj jednak książka Windera z pewnością wielu historykom i pasjonatom dziejów Austrii zaskoczy i bez wątpienia zmieni ich pogląd na rządy i panowanie Habsburgów w ostatnich latach monarchii austro-węgierskiej.

Ludwig Winder – austriacki pisarz, krytyk literacki i teatralny oraz felietonista. W 1938 roku ze względu na żydowskie pochodzenie i obawę przed prześladowaniami wyemigrował do Wielkiej Brytanii. Powieść „Następca tronu” po jej wydaniu została odrzucona przez społeczeństwo w Austrii, które uznało ją za obrazoburczą.

Autor: Ludwik Winder:
Tytuł: „Następca tronu. Powieść o Franciszku Ferdynandzie”;
Wydawca: Wydawnictwo Literackie;
Miejsce i rok wydania: Kraków 2015;
Liczba stron: 623;
Cena: 50,92 zł;
Więcej tutaj

Wyjątkowo Polecam! Wspaniała publikacja!!!

Fot. Franciszek Ferdynand Habsburg – następca tronu Austro-Węgierskiego, zamordowany 28 czerwca 1914 roku w Sarajewie, Autor Carl Pietzner (1853–1927), Źródło Published in: The War of the Nations (New York), December 31, 1919. Newspaper Pictorials, The war of the nations : portfolio in rotogravure etchings : compiled from the Mid-week pictorial, New York : New York Times, Co., 1919, za Wikimedia Commons