Kielce – perła województwa świętokrzyskiego

Stolica województwa świętokrzyskiego, centralny ośrodek aglomeracji kieleckiej, a także stolica gospodarcza, naukowa i kulturowa świętokrzyskiego. Kielce to jedno z najstarszych miast Polski, liczące około 200 tys. ludzi, w którym nie brakuje wspaniałych zabytków, do których należy zaliczyć Pałac Biskupów Krakowskich – miejsce szczególne na mapie tego miasta.

W historii miasta nie zachował się żaden przywilej ani dokument lokacyjny Kielc. W 1227 roku Leszek Biały wydał przywilej zezwalający na zakładanie osad na prawie niemieckim. Przypuszcza się jednak, że już właśnie w XIII wieku Kielce były miastem, a istotną częścią przywileju lokacyjnego było wyodrębnienie miasta z zasięgu działania prawa ziemskiego i przeniesienie go na prawo niemieckie. Dopiero w połowie XIV wieku biskup Bodzanta, reorganizujący administrację dóbr krakowskich władców przeniósł Kielce na magdeburskie prawo miejskie.

W kolejnych wiekach, a zwłaszcza w XV i XVI wieku miasto rozwijało się - między innymi w 1502 roku powstał pierwszy w mieście cech szewców, później powstały kolejne - ślusarzy, bednarzy i krawców. Z kolei w połowie XVI wieku na Rynku wzniesiono ratusz oraz kościół św. Leonarda. Warto dodać, że rozwój górnictwa żelaza i metali kolorowych w miejscowościach nieopodal Kielce przyczynił się w XVI i XVII wieku do rozwoju miasta. W Kielcach również przez kilkadziesiąt lat mieścił się Urząd Górniczy, co świadczyło o randze miasta.

Warto dodać, że w połowie XVII wieku powstał jeden z najpiękniejszych zabytków w mieście – Pałac Biskupów Krakowskich, w którym dzisiaj mieści się Muzeum Narodowe. Pałac ten powstał najprawdopodobniej już w 1641 roku /budowa rozpoczęła się w 1637 roku/, ale wykończenie trwało aż do 1644 roku. Inicjatorem powstania pałacu był biskup Jakub Zadzik, który zmarł w Bodzentynie nie doczekując chwili jego oddania. Pałac pełnił funkcję czasowej rezydencji biskupów krakowskich do 1789 roku, kiedy decyzją Sejmu Wielkiego został przejęty przez Skarb Państwa. W późniejszym okresie mieściła się w pałacu między innymi siedziba rządu gubernialnego oraz założona przez Stanisława Staszica Szkoła Akademiczno – Górnicza. Od 1971 roku pałac przejęło Muzeum Świętokrzyskie, zaś od 1975 Muzeum Narodowe, które istnieje do dziś.

Pałac to jeden z największych i najpiękniejszych zabytków nie tylko w Kielcach, ale w całej Polsce. W pałacu można zobaczyć nie tylko piękne zabytkowe wnętrza, ale przede wszystkim poznać bogatą historię tego miejsca, zobaczyć oryginalne malowidła, nawiązujące w wielu kwestiach do czasów panowania dynastii Wazów w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Na co warto zwrócić uwagę zwiedzając Pałac Biskupów Krakowskich to skarbczyk, apartamenty senatorskie, pokoje prałatów, sanktuarium Marszałka Józefa Piłsudskiego, pokoje biskupie, a także wspaniałe malarstwo, rzeźby, meble oraz szkło i ceramikę. Pałac charakteryzuje się także reprezentacyjnym pierwszym piętrem, tak zwanym piano nobile, arkadową loggią wejściową czy czterema sześciobocznymi wieżami zwieńczonymi barokowymi hełmami.

Z ważnych wydarzeń historycznych związanych z miastem na uwagę zasługują: wizyta w 1661 roku króla Jana Kazimierza Wazy wraz ze dworem, potop szwedzki w 1655 roku, który spowodował zahamowanie rozwoju miasta, wizyta od 7 do 9 czerwca 1794 roku naczelnika Tadeusza Kościuszki, a także śmierć w Kielcach bohatera spod Racławic – Bartosza Głowackiego. Warto również dodać, że w 1885 roku otwarto linię kolejową, przebiegają przez Kielce z Dęblina do Dąbrowy Górniczej. W XIX wieku rozpoczęły działalność pierwsze duże zakłady przemysłowe m.in. spółdzielnia „Społem”, fabryka szkła, wapienniki Kadzielnia i Wietrznia.

XX wiek to kolejna zmiana w historii miasta. Po wybuchu pierwszej wojny światowej do Kielc wkroczyła Kompania Kadrowa Strzelców Józefa Piłsudskiego, a we wrześniu 1914 roku odbyło się tu zaprzysiężenie I Pułku Legionów Polskich. Kolejny wielki impuls stanowiło w latach trzydziestych XX wieku utworzenie Centralnego Okręgu Przemysłowego, który objął części województwa kieleckiego. Po II wojnie światowej to okres kolejnej rozbudowy miasta, szczególnie intensywnej w latach siedemdziesiątych XX wieku. Powstały również oprócz kolejnych zakładów, wyższe uczelnie - Politechnika Świętokrzyska, Uniwersytet Jana Kochanowskiego czy Akademia Świętokrzyska.

Dzisiaj Kielce to jedno z najprężniej rozwijających się miast w Polsce. Tam swoją siedzibę mają jedne z największych w Polsce targów - „Targi Kielce”, gdzie spotykają się największe firmy krajowe i zagranicznej z różnych dziedzin gospodarki. Miasto łączy w sobie nowoczesność z tradycją, a przepiękne miejsca i zabytki jak – Pałac Biskupów Krakowskich, Pałacyk Zielińskiego, Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego, Dworek Laszczyków, Muzeum Zabawek, Muzeum Historii Kielc, a także główna ulica miasta – ul. Sienkiewicza, z pewnością zachwycą każdego turystę, który odwiedzi to miasto.

Kielce – perła województwa świętokrzyskiego - fot. Tomasz Sanecki