HISTORIA - KARTKA Z KALENDARZA - 5 STYCZNIA

5 stycznia 1173 roku zmarł Bolesław IV Kędzierzawy – syn Bolesława III Krzywoustego, władca Mazowsza, Śląska i dzielnicy senioralnej wraz z Krakowem - drugi po Władysławie Wygnańcu senior w czasach rozbicia dzielnicowego, fundator kościoła na wzgórzu św. Małgorzaty w Bytomiu.

W 1146 roku stojąc na czele zbuntowanych braci doprowadził ostatecznie do wygnania najstarszego brata Władysława z kraju, dzięki czemu Bolesław III Kędzierzawy objął władzę. To jednak nie zakończyło zmagań między braćmi, bowiem Bolesław musiał odeprzeć interwencję cesarza Fryderyka I Barbarossy, który udzielił pomocy Władysławowi Wygnańcowi.

Na mocy hołdu w Krzyszkowie złożonego 30 sierpnia 1157 roku władza Bolesława Kędzierzawego została uznana w Polsce. Mimo to kolejne spory z braćmi doprowadziły do osłabienia jego rządów w Polsce, a kolejne walki o Śląsk spowodowały, że interwencją zagroził Fryderyk I Barbarossy, zmuszając Bolesława III Kędzierzawego do pogodzenia się z faktem, że na Śląsku panowali synowie Władysława Wygnańca – Bolesław Wysoki i Mieszko Plątonogi.

Postać Bolesława IV Kędzierzawego związana jest również ze śląskim miastem – Bytomiem. To właśnie tutaj około 1165 roku Bolesław IV Kędzierzawy ufundował romański kościół św. Małgorzaty, uznawany za matkę wszystkich kościołów Bytomia i okolic. O tym ważnym dla  Bytomia wydarzeniu świadczy znajdujący się dzisiaj w Muzeum Architektury we Wrocławiu tympanon Jaksy, najstarszy zachowany w Polsce tympanon fundacyjny pochodzący najprawdopodobniej z lat 1160-1163.

Dla historii Bytomia tympanon ma ogromne znaczenie symboliczne. Umieszczono bowiem na nim fundatora kościoła na wzgórzu św. Małgorzaty w Bytomiu księcia Bolesława Kędzierzawego wraz z synem Leszkiem.

Zdjęcie: Bolesław IV Kędzierzawy, obraz według Jana Matejki, za Wikimedia Commons, domena publiczna.