HISTORIA - KARTKA Z KALENDARZA - 4 CZERWCA

4 czerwca 1920 roku Węgry podpisały traktat w Trianon, na mocy którego utraciły prawie 70% terytorium na rzecz swoich sąsiadów – Rumunii, Czechosłowacji, Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców /późniejsza Jugosławia/, Austrii i Polski.

Klęski militarne ponoszone przez Austro-Węgry przyśpieszyły rozpad monarchii. Mimo prób jakie podejmował cesarz Karol, wydając 16 października 1918 roku manifest zapowiadający przekształcenie monarchii w państwo związkowe, gdzie każda narodowość miałaby na swym terytorium własny organizm państwowy, były już spóźnione. 28 października Czesi ogłosili w Pradze powstanie Republiki Czechosłowackiej. Z kolei 29 października w Zagrzebiu ogłoszono oderwanie Słowian południowych od monarchii i utworzenie wspólnego państwa z Serbami.

31 października zlikwidowano rządy austriackie w Krakowie, zaś 30 października, 210 posłów do parlamentu austriackiego narodowości niemieckiej uchwaliło powstanie państwa austriackiego. 11 listopada udało się nakłonić cesarza Karola Habsburga do zrzeczenia się „udziału w sprawach państwowych”, zaś 12 listopada oficjalnie proklamowano powstanie Republiki Niemiecko-Austriackiej. 16 listopada w Budapeszcie proklamowano powstanie Węgierskiej Republiki Ludowej, tym samym Monarchia Austro-Węgierska po 51 latach od jej utworzenia w 1867 roku przestała istnieć faktycznie i formalnie.

Granice nowych Węgier z ich sąsiadami: Czechosłowacją, Rumunią, SHS i Austrią ustalił traktat w Trianon z 4 czerwca 1920 roku. Węgry na mocy traktatu utraciły 93,0 tysięcy km2 z 7,9 mln ludności, jak również dostęp do morza, zaś sami Węgrzy nigdy nie pogodzili się z narzuconym im traktatem, co było jedną z przyczyn zbliżenia się tego kraju w latach trzydziestych XX wieku z III Rzeszą Niemiecką.

Zdjęcie: Austro-Węgry w 1911 roku, źródło: www.lib.utexas.edu, autor: William Robert Shepherd (1871–1934), za Wikimedia Commons, domena publiczna.