Portal Mój Historyczny Blog
Tomasz Sanecki
Kontakt:
Redaktor naczelny: Tomasz Sanecki
Adres e-mail:
redakcja
mojhistorycznyblog
30 stycznia 1667 roku w Andruszowie podpisano traktat rozejmowy kończący wojnę polsko-rosyjską, trwającą z pewnymi przerwami 13 lat, począwszy od 1654 roku.
Dla Rzeczypospolitej Obojga Narodów rozejm ten stanowił klęskę w jej polityce wschodniej oraz oznaczał upadek jej mocarstwowej pozycji w Europie Środkowo-Wschodniej. Z kolei dla Rosji był to pierwszy krok na drodze do jej potęgi w XVIII wieku i realizacji jej dawnych planów – zbierania ziem ruskich pod berłem carów.
Postanowienia i skutki traktatu w Andruszowie zmieniły losy Polski i Rosji. Rzeczpospolita zaczęła chylić się ku upadkowi, zaś Rosja wychodziła z jej cienia, budując swoją potęgę, która narodziła się w XVIII wieku, począwszy od Piotra I. Na mocy rozejmu andruszowskiego Rosja zyskała olbrzymie obszary wschodnich terenów Rzeczypospolitej. Formalnie czasowo, w rzeczywistości na zawsze, Rosja otrzymała: Smoleńszczyznę, Siewierszczyznę wraz z Czernihowem i całym województwem czernihowskim oraz lewobrzeżną Ukrainę wraz z Kijowem, który miał powrócić do Rzeczypospolitej w ściśle określonym terminie do 15 kwietnia 1669 roku. W rzeczywistości nie nastąpiło to nigdy i Kijów pozostał w granicach Rosji.
Dla Rosji traktat w Andruszowie stanowił również cezurę w jej dotychczasowych zmaganiach z państwem polsko-litewskim. Po raz pierwszy bowiem Rosja zwycięsko wyszła z wieloletnich zmagań z jej głównym rywalem Rzeczpospolitą. Tym samym nasz wschodni sąsiad wszedł na drogę realizacji najważniejszego celu, jakim było zbieranie ziem ruskich po berłem carów.
Dotychczasową mocarstwową pozycję Polski zajęła bez wątpienia Rosja, która sto lat później dokonała razem z Prusami i Austrią pierwszego rozbioru ziem Rzeczypospolitej. Niewątpliwie wydarzenia drugiej połowy XVII wieku, jakie miały miejsce w Polsce, z pewnością można uznać za jedną z przyczyn późniejszego upadku Polski.
Zdjęcie: Rzeczpospolita w 1667 roku, kolorem ciemnozielonym zaznaczono ziemie Rzeczypospolitej będące w posiadaniu Carstwa Rosyjskiego na mocy rozejmu andruszowskiego, zaznaczono Zaporoże jako kondominium polsko-rosyjskie w latach 1667-1686, źródło: autor: Mathiasrex – Maciej Szczepańczyk na podstawie warstw Halibutt, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0, za Wikimedia Commons.