HISTORIA - KARTKA Z KALENDARZA - 26 LIPCA

26 lipca 1941 roku we Lwowie został rozstrzelany polski matematyk, premier rządu Rzeczypospolitej Polskiej Kazimierz Bartel. Wyrok śmierci na polskim uczonym i polityku wykonano na rozkaz szefa SS – Heinricha Himmlera.

Kazimierz Bartel był nie tylko wybitnym matematykiem, ale również politykiem, który aż pięciokrotnie obejmował stanowisko premiera Polski. Bartel od początku odzyskania przez Polskę niepodległości aktywnie uczestniczył w życiu politycznym kraju. Brał udział również w walkach polsko-ukraińskich we Lwowie w 1919 roku. Za czasów rządów Leopolda Skulskiego był ministrem kolei żelaznych, pełnił również funkcję ministerialne w rządzie Wincentego Witosa i Władysława Grabskiego.

Od 1926 do 1930 roku Kazimierz Bartel pełnił aż pięciokrotnie funkcję premiera rządu Rzeczypospolitej Polskiej, zaś od 1922 do 1929 roku był posłem na Sejm. Po rezygnacji został rektorem Politechniki Lwowskiej, poświęcając się nauce. Do polityki wrócił na krótko w 1938 roku zostając senatorem.

Po agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 roku byłemu premierowi pozwolono nadal pracować na politechnice, jednak wraz z agresją III Rzeszy Niemieckiej w 1941 roku i zajęciu 30 czerwca 1941 roku Lwowa przez Wehrmacht doszło do aresztowania Kazimierza Bartla w dniu 2 lipca. Na wyraźny rozkaz Heinricha Himmlera, były premier został rozstrzelany 26 lipca 1941 roku.

Warto podkreślić, że zamordowanie Kazimierza Bartla wiązało się z zabiciem polskich profesorów z lwowskiej uczelni na Wzgórzach Wuleckich we Lwowie. Tam 4 lipca zostało zamordowanych ponad 40 osób. Wśród nich była elita lwowskiej nauki - wybitni lekarze, prawnicy, pisarze, matematycy oraz chemicy, między innymi: prawnik Roman Longchamps de Berier i lekarz medycyny sądowej Włodzimierz Sieradzki - rektorzy Uniwersytetu Jana Kazimierza, inżynier Kasper Weigel - Kierownik Katedry Miernictwa Politechniki Lwowskiej, matematyk Włodzimierz Stożek, chemik Stanisław Pilat, światowej sławy lekarz stomatolog Antoni Cieszyński oraz krytyk literacki i pisarz Tadeusz Boy-Żeleński.

Mord dokonany na profesorach lwowskich był zbrodnią wojenną o charakterze ludobójstwa. Głównych sprawców masakry nigdy nie osądzono, mimo wielokrotnie wznawianego śledztwa w tej sprawie.

Zdjęcie: Kazimierz Bartel, premier. Fotografia portretowa, źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, autor: Masłowski A., sygnatura: 1-A-1778.