HISTORIA - KARTKA Z KALENDARZA - 25 WRZEŚNIA

25 września 1967 roku zmarł w Londynie generał Stanisław Sosabowski, organizator i dowódca 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej, na czele której walczył w 1944 roku pod Arnhem.

Stanisław Sosabowski urodził się w 1892 roku w Stanisławowie /dzisiejsze Ukraina/. Od 1910 roku  studiował ekonomię na Uniwersytecie Jagiellońskim, jednak śmierć ojca i konieczność utrzymania rodziny spowodowały, że wrócił do rodzinnego miasta. W 1913 roku został powołany do armii austro-węgierskiej, w mundurze której walczył w I wojnie światowej. W 1918 roku zgłosił się do Wojska Polskiego, a od 1922 roku rozpoczął studia w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie, po której skierowano go do pracy w Sztabie Generalnym.

W Wojsku Polskim służył w latach 1927-1928 jako dowódca I batalionu 75 pp /dawnego 1 Pułku Strzelców Bytomskich/ w Rybniku, następnie służył w pułku Strzelców Podhalańskich, a następnie 9. Pułku Piechoty Legionów i 21. Pułku Piechoty Dzieci Warszawy. W trakcie wojny obronnej w 1939 roku walczył w rejonie Mławy, a następnie bronił w Warszawie odcinka na Grochowie, za co otrzymał Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari.

Po klęsce Polski we wrześniu 1939 roku Sosabowski przedostał się do Francji, a następnie do Wielkiej Brytanii, gdzie szkolił polskich żołnierzy jako dowódca Samodzielnej Brygady Spadochronowej. Razem z nią wziął udział w największej operacji powietrzno-desantowej – Operacji „Market-Garden”, której celem było opanowanie mostów na Renie w pobliżu holenderskiego Arnhem.

Wobec błędów brytyjskich dowódców, Brygada Sosabowskiego poniosła poważne straty, a polskiego dowódcę obarczono za niepowodzenie tej akcji. Wśród brytyjskich dowódców, którzy obarczyli Polaków za niepowodzenia podczas operacji byli marszałek Bernard Montgomery i gen. Frederick Browning. Efektem nagonki na Sosabowskiego było odebranie mu dowództwa nad 1. Samodzielną Brygadą Spadochronową.

Po zakończeniu II wojny światowej Sosabowski odszedł z wojska, jednak pozostał w Wielkiej Brytanii. Tam pracował jako nieznany nikomu robotnik magazynowy w fabryce silników elektrycznych, a później telewizorów. Zmarł 25 września 1967 roku w Londynie.

W 1969 roku jego prochy zostały sprowadzone do Polski, gdzie spoczęły, zgodnie z wolą generała, na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.

Zdjęcie: Generał Stanisław Sosabowski, źródło: Centralne Archiwum Wojskowe, autor: nieznany, data: 1943 rok, za Wikimedia Commons, domena publiczna.