HISTORIA - KARTKA Z KALENDARZA - 23 MARCA

23 marca 1976 roku zmarł w Londynie generał Stanisław Kopański, od kwietnia 1940 roku organizator i dowódca Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich w Syrii i Palestynie, którą dowodził w czasie walk w Libii, między innymi w Tobruku.

Początki kariery wojskowej Kopańskiego wiązały się ze służbą w carskiej armii, do której został powołany w 1916 roku. W 1917 roku ukończył Oficerską Szkołę Artylerii w Petersburgu i został wysłany na front niemiecki. W tym samym roku wstąpił także do I Korpusu Polskiego /po wybuchu rewolucji lutowej w Rosji/ dowodzonego przez gen. Józefa Dowbor – Muśnickiego.

W 1918 roki Stanisław Kopański już w Wojsku Polskim brał udział w walkach o Lwów. Podczas wyprawy na Wilno w 1919 roku został ciężko ranny /stracił oko/, a mimo to w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 nadal walczył w składzie 1 dywizji kawalerii gen. Juliusza Rómmla.

Po zakończeniu wojny, już w wolnej Polsce kształcił się na  Politechnice Warszawskiej, uzyskując dyplom inżyniera dróg i mostów, szkolił się we francuskiej Szkole Artylerii, a w latach 1927 – 1929  kontynuował studia w Wyższej Szkole Wojennej w Paryżu.

Podczas wojny obronnej we wrześniu 1939 roku pełnił funkcję szefa Oddziału III Sztabu Naczelnego Wodza, zaś po agresji ZSRR na Polskę zdecydował się przekroczyć granicę z Rumunią. We Francji został mianowany szefem Broni Pancernych Naczelnego Dowództwa. Z kolei jako dowódca Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich brał udział w walkach o Tobruk, skutecznie stawiając opór wojskom Deutsche Afrikakorps gen. Erwina Rommla.

Po śmierci generała Władysława Sikorskiego, Stanisław Kopański został szefem Sztabu Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. W 1944 roku Kopański otrzymał awans na generała dywizji, a po wojnie był Generalnym Inspektorem Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. Za przynależność do Korpusu władze komunistyczne pozbawiły go obywatelstwa polskiego.

Generał Stanisław Kopański pozostał w Wielkiej Brytanii, gdzie zamieszkał w Londynie. Tam też zmarł 23 marca 1976 roku.

Zdjęcie: Stanisław Kopański, generał, szef Sztabu Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie - fotografia sytuacyjna. Na jego mundurze widać baretki odznaczeń, m.in. Virtuti Militari V klasy, źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, sygnatura: 24-139.